ဖိလစ္ပုိင္က တဖက္သတ္ တင္ျပခဲ႔ေသာ ေတာင္ပင္လယ္ဆုိင္ရာ အနုညာတ စီရင္မွုနွင္႔ ပတ္သက္ျပီး နုိင္ငံတကာ ခုံသမာဓိရုံးသည္ မၾကာမီတြင္ စီရင္ဆုံးျဖတ္မွု ျပဳလုပ္မည္။ နုိင္ငံျခား ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားက၊ ခုံသမာဓိရုံး၏ အခြင္႔အာဏာ တုိးခ်ဲ႔ အလဲြသုံးစားမွုအေပၚ စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္ေနျပီး မယုံသကၤာဖြယ္ရာမ်ားကုိ လည္း တင္ျပၾကသည္။

ကုလသမဂၢ ပင္လယ္ေရးရာဥပေဒ အေထြေထြ သေဘာတူစာခ်ဳပ္တြင္၊ နယ္နိမိတ္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပုိင္မွုကိစၥသည္ စာခ်ဳပ္ပါ ညွိနွုိင္းေရး မူေဘာင္အတြင္း၌ မပါဝင္ေၾကာင္း၊ သက္ဆုိင္ရာ အျငင္းပြါးမွုသည္ ပင္လယ္ နယ္နိမိတ္ မ်ဥ္းေၾကာင္း သတ္မွတ္ျခင္း၊ သမုိင္းဆုိင္ရာ ပင္လယ္ေကြ႔ သုိ႔မဟုတ္ ပုိင္ဆုိင္ခြင္႔၊ စစ္ေရးနွင္႔ ေစာင္႔ၾကပ္ေရး ေဆာင္ရြက္မွု စသျဖင္႔နွင္႔ ဆက္စပ္လွ်င္ စာခ်ဳပ္ဝင္နုိင္ငံမ်ားသည္ အတင္း အဓမၼ အနုညာတစီရင္မွုကုိ လက္မခံဟု ေၾကညာခြင္႔ရွိေၾကာင္း၊ အထက္ပါ နုိင္ငံ တစ္နုိင္ငံ ျငင္းပယ္ခံရေသာ အျငင္းပြါးမွုကုိ ခုံသမာဓိရုံးက စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ခြင္႔ မရွိေၾကာင္း သတ္မွတ္ ထားသည္။

ၾသစေၾတးလ် New South Wales တကၠသုိလ္ ကင္ေဘလာ ေက်ာင္းခဲြ ပါေမာကၡ ေအာ္စတင္က၊ ေတာင္ပင္လယ္ ျပႆနာဆုိင္ရာ အျငင္းပြါးမွုမ်ားတြင္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပုိင္ခြင္႔၊ နယ္နိမိတ္ နယ္ပယ္နွင္႔ ပင္လယ္ေရးရာ အခြင္႔အေရးနယ္ပယ္ အပါအဝင္ နယ္ပယ္ နွစ္ခု ပါဝင္ေၾကာင္း၊ ပင္လယ္ေရးရာစာခ်ဳပ္္အရ ဒုတိယ နယ္ပယ္ အေပၚကုိသာ စီရင္ဆုံးျဖတ္ခြင္႔ရွိေၾကာင္း၊ တရုတ္နုိင္ငံသည္ စာခ်ဳပ္နွင္႔ ပတ္သက္ျပီး ျငင္းပယ္သေဘာ ေၾကညာခ်က္ကုိ ထုတ္ျပန္ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ နယ္ပယ္ နွစ္ခုမွ အျငင္းပြါးမွုမ်ားကုိ ေရာေနွာျပီး အနုညာတ စီရင္မွု ျပဳလုပ္ပါက အနၱရာယ္ ရွိမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သုံးသပ္ထားသည္။

ကေမၻာဒီးယားနုိင္ငံ အာဆီယံ ပညာေရးစင္တာ ဥကၠ႒ မာရွဴစ္က၊ ဖိလစ္ပုိင္၏ တစ္ဖက္သတ္ ေဆာင္ရြက္မွုသည္ အနုညာတ စီရင္မွု အစီအစဥ္၏ အေျခခံမူကုိ ေဖါက္ဖ်က္ျပီး အနုညာတစီရင္မွု အစီအစဥ္ကုိ အလဲြသုံးစားျပီး မသမာ စီရင္ဆုံးျဖတ္မွု ရရွိရန္ ၾကံဆေနေၾကာင္း သုံးသပ္ထားသည္။

အီဂ်စ္ ေဟာ္လဗန္ တကၠသုိလ္ အီဂ်စ္-တရုတ္ သုေတသနဌာန ဥကၠ႒ စီယာ၇္ကလည္း၊ ၂၀၀၂ ခုနွစ္ကပင္ တရုတ္နုိင္ငံသည္ ဖိလစ္ပုိင္ အပါအဝင္ အာဆီယံ နုိင္ငံမ်ားနွင္႔ ေတာင္ပင္လယ္ဆုိင္ရာ ဘက္အသီးသီးသီးတုိ႔၏ ေဆာင္ရြက္မွု ေၾကညာ စာတမ္းကုိ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ႔ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းသည္ ေတာင္ပင္လယ္ ျပႆနာကုိ အရင္းအျမစ္မွေန ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္ နုိင္ငံေရးမူေဘာင္ ျဖစ္သင္႔ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။