စၾကာဝဠာႀကီးဟာ က်ယ္ျပန္႔နက္႐ိႈင္းသေလာက္ လူသားေတြ လက္လွမ္းမိသိရွိႏိုင္ဖို႔ ခက္ခဲတဲ႔အေၾကာင္းအရာေတြ မ်ားစြာရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ လကမၻာလည္း ပါဝင္ ပါတယ္။ လူသားေတြရဲ႕သမိုင္းမွာ လကမၻာဟာ ဒ႑ာရီသမိုင္းေတြထဲအထိ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ေနရာ ယူထားသလို လူသားေတြ စိတ္ဝင္စားမႈ အခံရဆုံးၿဂိဳဟ္တစ္ခုလို႔ဆိုရင္လည္း မွားမယ္မထင္ပါဘူး။

လကမၻာအေၾကာင္းလို႕ဆိုရင္ လူသားအားလံုး စိတ္၀င္းစားၾကမွာ က်ိန္းေသပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြင္း တရုတ္ႏိုင္ငံကလကမၻာစူးစမ္းေလ့လာေရးကို ေအာင္ျမင္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာအခ်က္အလက္ေတြကို လူေတြ အထူး စိတ္၀င္စား ေနၾက ပါတယ္။ ကၽြန္မကိုယ္တိုင္လည္း တရုတ္ႏိုင္ငံ အသံလႊင့္ဌာနျဖစ္တဲ့ CRI ျမန္မာပိုင္း အစီအစဥ္မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရင္း အာကာသစူးစမ္းေလ့လာေရးနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းေတြကို ဖတ္ရတဲ့ အခါ အရမ္းကို စိတ္၀င္စားမိပါတယ္။

တစ္ကယ္ေတာ့ ကမၻာေျမနဲ႕ဆို လကမၻာက သံုးသိန္းရွစ္ေသာင္း ေလးေထာင့္ေလးရာ မိုင္ေပါင္း  ႏွစ္သိန္းသံုးေသာင္းရွစ္ေထာင္ရွစ္ရာငါးဆယ့္ငါးမိုင္ ေ၀းကြာတဲ့ ေနရာမွာရိွတဲ့ ဒ႑ာရီ ဆန္တဲ့ ေနရာ၊ ပံုျပင္ေတြနဲ႕ျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ေနရာ၊ အံ့အားသင့္စရာေတြနဲ႕ ျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ ေနရာလို႕ ေျပာလို႕ရပါတယ္။ လကမၻာဟာ ကမၻာရဲ႕ေလးပံု တစ္ပံုအရြယ္အစားရိွျပီး လကမၻာမွာ အသက္ရႈႏိုင္ ေလာက္ေအာင္ ေအာက္ဆီဂ်င္မရိွသလို အပူခ်ိန္ကလည္း ေနမင္းနဲ႕ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ျခမ္းမွာ ၂၅၃ ဒီကရီဖာရင္ဟိုက္၊ ၁၂၃ ဒီဂရီဆယ္စီးရပ္စ္ရိွျပီး ေနအလင္းေရာင္မရတဲ့အျခမ္းမွာေတာ့ ေရခဲမွတ္ ေအာက္ အႏုတ္ ၂၄၃ ဒီဂရီအထိ ရိွတယ္လို႕ သိရပါတယ္။

လကမၻာကို ၁၉၆၉ ခုႏွစ္မွာ အာကာသယာဥ္မွဴး အန္စထေရာင္းက စတင္ေျခခ်ႏို္င္ခဲ့ျပီးေနာက္ ႏုိင္ငံမ်ားစြာက လကမၻာစူးစမ္းေလ့လာေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ ႏုိင္ခဲ့ေပမယ့္ လရဲ႕ ေနာက္ေက်ာဘက္ျခမ္းကိုေတာ့ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ ေရာက္ရိွ ေလ့လာႏုိင္ခဲ့တာ မရိွခဲ့ပါဘူး။ ဒီလို အေနအထားမ်ိဳးမွာ တရုတ္ႏုိင္ငံက ဒီဇင္ဘာ ၈ ရက္ေန႔ မိုးလင္းပိုင္း ၂ နာရီ ၂၃ မိနစ္မွာ  ရီွခ်န္ ၿဂိဳဟ္တု လႊတ္တင္ေရးစခန္းမွာ Long March 3B သယ္ေဆာင္ထားတဲ့ ဒံုးပ်ံနဲ႕ ခ်န္အို အမွတ္ ၄ လကမၻာ စူးစမ္းေလ႔လာေရးယာဥ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ လႊတ္တင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အားလံုးက ခ်န္အိုအမွတ္ ၄ လကမၻာကို ေရာက္ရိွတာနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဘာေတြသိရမလဲ နားစြင့္ေနၾကပါတယ္။ ခ်န္အို အမွတ္ ၄ က ဘယ္လိုလုပ္ငန္းတာ၀န္ေတြကို ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မလဲေပါ့။ လကမၻာဆိုတာ က်ယ္ျပန္႕ နက္ရိႈင္းသေလာက္ လက္လွမ္းမီသိရိွႏိုင္ဖို႕ဆိုတာ ခက္ခဲနက္နဲတဲ့ ေနရာမဟုတ္ပါလား။ ခ်န္အိုအမွတ္ ၄ ဟာသူ႕ရဲ႕လုပ္ငန္းတာ၀န္ေတြကို ျပီးေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါ့မလား။

ဒါေပမယ့္ ခ်န္အုိ အမွတ္-၄စူးစမ္းေရးယာဥ္ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈကို ပီကင္း စံေတာ္ခ်ိန္ ဇန္န၀ါရီလ ၃ရက္ေန႔ နံနက္ ၁၀နာရီ ၂၆မိနစ္အခ်ိန္မွာ စၾကားရပါတယ္။ လကမၻာရဲ႕ ေနာက္ေက်ာဘက္ အေပၚရွိ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေနရာကို ေအာင္ျမင္စြာ တက္ႏိုင္ၿပီး ကမၻာေပၚက ပထမဆံုး close range မွ ရိုက္ကူးထားတဲ့ လကမၻာ ေနာက္ေက်ာဘက္ရဲ႕ ဓါတ္ပံုကို ပို႔ေပးလာခဲ႔တယ္လို႕ သတင္းေတြရတာနဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈသတင္းေတြကို ကမၻာအႏွံ႕အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တာလည္း အမွတ္ ရမိပါတယ္။ အဲဒီေန႕ကဆို ခ်န္အို အမွတ္ ၄ စူးစမ္း ေလ့လာေရးယာဥ္ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈဟာ နံပါတ္ (၁) သတင္းအျဖစ္ ေနရာရခဲ့ျပီး Fb ေတြ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ သူ႕ထက္ငါအလုအယက္ ဒီသတင္းကို ေဖာ္ျပပါေတာ့တယ္။

ခ်န္အုိ အမွတ္-၄စူးစမ္းေရးယာဥ္ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈေတြဟာလည္း တကယ့္ကို အံ့မခန္းပါပဲ။ ကမၻာေပၚမွာ လရဲ႕မ်က္ႏွာဖက္ႏွင္႔ ေနာက္ေက်ာဘက္ ႏွစ္ဖက္စလံုးေပၚ ေပ်ာ႔ေပ်ာင္းတဲ့ နည္းလမ္းနဲ႕ ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္းတက္(soft landing) ႏိုင္ခဲ႔တဲ့ ပထမဆံုး စူးစမ္းေရးယာဥ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ လူသားေတြအတြက္ေတာ့ ဒါဟာ အာကာသသမိုင္းေၾကာင္းမွာ မဟာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ တစ္ခုကို ဖန္တီးေပးႏုိင္ခဲ့တယ္လို႕ အားလံုးက ခ်ီးက်ဴးေထာပနာ ျပဳၾကပါတယ္။

ခ်န္အို အမွတ္ ၄ စူးစမ္းေလ့လာေရးယာဥ္ဟာ လရဲ႕မ်က္ႏွာႏွစ္ဖက္နဲ႕ ေနာက္ေက်ာဖက္ ႏွစ္ဖက္စလံုးကိုပါ ပထမဆံုးအျဖစ္ ေလ့လာႏုိင္ခဲ့တာမို႕ သမိုင္း၀င္ခဲ့ပါျပီ။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ခ်န္အုိ အမွတ္-၄စူးစမ္းေရးယာဥ္ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈ၊ တရုတ္ ျပည္သူ ျပည္သားေတြရဲ႕ ေအာင္ျမင္လို႕ ေျပာလို႕ရသလို ကမၻာသူကမၻာသားေတြရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈလို႕လည္း ေျပာလို႕ရေၾကာင္း ေနာက္ေန႕သတင္းစာေတြမွာ ႏုိင္ငံအသီးသီးကေန ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳေဖာ္ျပလာၾက ပါတယ္။

ခ်န္အို အမွတ္ ၄ စူစမ္းေလ့လာေရးယာဥ္ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈသတင္းကို ၾကားရေတာ့ ငယ္ငယ္တုန္းက ကၽြန္မတို႕ၾကားသိခဲ့ရတဲ့ စိတ္ကူးယာဥ္ျမင္ေယာင္ခဲ့ရတဲ့ လမင္းႀကီးထဲမွာ ဆန္ဖြပ္ေနတဲ့ အဖုိးအုိနဲ႕ ယုန္ကေလး ျပီးတာ့ သူတို႕ေဘးနားမွာ လနတ္သမီး႐ွိတယ္ ဆိုတာ ေလးကိုေတာင္ ေျပးသတိရမိျပီး စိတ္ကူးေတြထက္ လက္ေတြ႔ပဲ လကမၻာေပၚသုိ႔ အေရာက္ သြားၾကည့္ခ်င္မိပါေတာ့တယ္။

တစ္ေန႕ လကမၻာေပၚမွာ ကၽြန္မတို႕သက္ရိွလူသားေတြ သြားေရာက္ေနထိုင္မႈမျပဳႏုိင္ဘူးလို႕ ေျပာလို႕မရပါဘူး။  ေနာင္တစ္ခ်ိန္ လူသားေတြေတာင္ လေပၚေရာက္ခ်င္ေရာက္ႏုိင္ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေလာက္တုန္းက သတင္းစာေတြထဲမွာ ေဖာ္ျပတဲ့ႏိုင္ငံတကာသတင္းတစ္ခုကို ကၽြန္မ ျပန္ျပီး အမွတ္ရမိပါတယ္။ အဲဒီသတင္းက တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႕ ကိုရီးယားႏုိင္ငံေတြဟာ လူမ်က္ႏွာကိုျမင္ရတဲ့ လက္နဲ႕ထိေတြ႕ျပီးအသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ Touch Screen အခုကၽြန္မတို႕သံုးေနတဲ့ ဖုန္းေတြကို အသံုးျပဳျပီ ဆိုတဲ့ သတင္းကိုဖတ္ရတဲ့အခါ ေၾသာ္..ကိုယ္ေတြေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးေတြ သံုးႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ အလွမ္းေ၀းပါတယ္လို႕ ေတြးမိခဲ့တဲ့ကၽြန္မ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ၾကာတဲ့အခါ ကၽြန္မတို႕ႏုိုင္ငံေတြအထိ ဒီပစၥည္းေတြကေရာက္ရိွလာခဲ့ျပီး ကိုယ္တိုင္အသံုးျပဳခြင့္ရတဲ့အခါ ငယ္ငယ္က ေတြးမိခဲ့တဲ့ ဟာေလးကို မွတ္မွတ္ရရ ျပန္ျပီး သတိရေနမိပါတယ္။ အခ်ိန္ေတြဟာ ရပ္တန္႕မေနတာမို႕ တစ္ေန႕ တစ္ခ်ိန္ ကၽြန္မတို႕လူသားေတြ လေပၚ မေရာက္ႏုိင္ေပဘူးလား။ အခုေတာင္ လရဲ႕မ်က္ႏွာ ႏွစ္ဖက္ စလံုးနဲ႕ ဘယ္ႏုိင္ငံမွ စူးစမ္းေလ့လာေရး မလုပ္ ႏိုင္တဲ့ လရဲ႕ေနာက္ဖက္ျခမ္းကို ခ်န္အို အမွတ္ ၄ စူးစမ္းေလ့လာေရးယာဥ္က ေလ့လာေရးေတြ လုပ္ႏုိင္ လာခဲ့တာက သက္ေသပါပဲ။

 တရုတ္ႏုိင္ငံဟာဆိုရင္ ၂၀၀၇ခုႏွစ္မွာ ခ်န္အို-အမွတ္ ၁ စူးစမ္းေလ႔လာေရးယာဥ္ကို ေအာင္ျမင္စြာလႊတ္တင္ခဲ႔တဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ စူးစမ္းေလ႔လာေရးယာဥ္ ၄ခု ကို ေအာင္ျမင္စြာ လႊတ္တင္ခဲ႔ၿပီး ခ်န္အို-အမွတ္ ၄ စူးစမ္းေလ႔လာေရးယာဥ္ဟာ လကမၻာရဲ႕ ဘူမိအေျခအေနနဲ႕ သယံဇာတ စတဲ့ နယ္ပယ္မ်ားက သတင္းအခ်က္ အလက္ေတြကို ပိုၿပီး ဘက္စံုနက္ရိႈင္းစြာ စူးစမ္း ေလ႔လာမွာျဖစ္ေၾကာင္း ကတိေပးေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ကတိေပးေျပာဆိုခဲ့သလို အာကာသစူးစမ္းေလ့လာေရးေတြကို ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ျပႏုိင္ခဲ့ပါျပီ။

လူသားတို႔ရဲ႕ အာကာသ သီအိုရီတည္ေထာင္သူ၊ ရုရွား သိပၸံပညာရွင္ ဆီအိုလ္ကိုဗ္စကီ ကလည္း ကမၻာေျမႀကီးဟာ လူသားတို႕ရဲ႕ ပုခက္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ လူသားတို႔ အေနနဲ႕ ပုခက္မွာ ထာဝစဥ္ ေနထိုင္မယ္ဆိုလွ်င္ မရေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ႔ဖူးပါတယ္။ ဒီစကားအရဆိုရင္ လကမၻာဟာ လူသားတို႔အတြက္  အာကာသမွာ ဝင္ေရာက္ဖို႕ ပထမဆံုး ခုတံုးလို႕ ေျပာရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။  ခ်န္အို-အမွတ္ ၄ဟာ လူသားတို႔ လကမၻာေပၚတက္ဖို႕ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈအသစ္ ဆိုရင္ ပိုျပီး မွန္ပါမယ္။ အဓိကအားျဖင့္ လူသား ကံၾကမၼာ အသိုက္အဝန္း တည္ေဆာက္ဖို႕ အတြက္ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈအသစ္ဆိုရင္လည္း မွားမယ္မထင္ပါဘူး။

တရုတ္ႏိုင္ငံက အခုဆို ခ်န္အို-အမွတ္ ၁ စူးစမ္းေလ႔လာေရးယာဥ္ အပါအ၀င္ စူစမ္း ေလ့လာေရးယာဥ္ ၄ စင္းကို ေအာင္ျမင္စြာ လႊတ္တင္ခဲ့ျပီးျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အာကာသ စူးစမ္းေရးယာဥ္ေတြကို ခ်န္အိုဆိုတဲ့ နာမည္ ေပးျဖစ္တဲ့ အဓိပၸာယ္ကို အနည္းငယ္ ရွင္းျပလိုပါတယ္။ စိတ္၀င္စားဖို႕လည္း ေကာင္းပါတယ္။ 

တကယ္ေတာ့  ခ်န္အိုဆိုတာ လနတ္သမီးရဲ႕ နာမည္ပါ။ လနတ္သမီးေလးမျဖစ္ခင္ ခ်န္အို မွာ သိပ္ခ်စ္ရတဲ့ ခ်စ္သူေလးလည္းရွိပါတယ္။ သူ႔ခ်စ္သူက အရမ္းကိုခြန္အားဗလနဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့သူျဖစ္လို႔ ေနဆယ္စင္းထဲက ကိုးစင္းကုိ မ်ွားနဲ႔ခြင္းႏုိင္တဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။

အခု ကၽြန္မတို႕ ေတြ႔ျမင္သိေနရတဲ့ ေနမင္းၾကီးက ခ်န္အိုရဲ႔ ခ်စ္သူ မခြင္းႏုိင္ခဲ့တာလား၊ မခြင္းဘဲ ထားခဲ့တာလားေတာ့မသိပါဘူး။ ေသခ်ာတာကေတာ့ သူ ခြင္းတဲ့ ေနဆယ္စင္းထဲက က်န္ခဲ့တဲ့ တစ္စင္းပဲလို႔  သိရပါတယ္။ အဲေလာက္ ခြန္အားဗလအားၾကီးျပီး လူေတြရဲ႔ ေကာင္းက်ိဳးကို လုပ္ေပးခဲ့တာမုိ႔ သူ႔ကို နတ္ေတြက ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ မေသေဆး ႏွစ္လံုးကို ေပးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေဆးႏွစ္လံုးကို သူတို႔ ခ်စ္သူ ႏွစ္ေယာက္ တစ္ေယာက္တစ္လံုးဆီ ေသာက္ၾကမယ္ေပါ့၊ အဲေဆး ကလည္း တစ္လံုးေသာက္ရင္ မေသေဆးတဲ့၊ ႏွစ္လံုးလံုးေသာက္လိုက္ရင္ နတ္ျဖစ္မယ့္ ေဆးတဲ့ ေလ။ အဲဒီမွာ ခ်န္အိုတို႕ရဲ႕ ေဆးကို ခ်န္အိုရဲ႔ခ်စ္သူ မရွိခုိက္မွာ လူဆုိးေတြက ခ်န္အို ရဲ႔ အိမ္ထဲကို ၀င္လာျပီး လာလုပါတယ္။ ခ်န္အိုက ေဆးကို လူဆိုးေတြလက္ထဲမေရာက္ေစခ်င္တာနဲ႔ ပါးစပ္ထဲကို ထည့္ျပီး စားလုိက္တဲ့အခါ ခ်န္အိုရဲ႔ ကုုိယ္ဟာတစ္ျဖည္းျဖည္း ေပါ့းပါးလာျပီး ေကာင္း ကင္ဆီကို တက္သြားျပီး လနတ္သမီးျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လကမၻာ အာကာသစူးစမ္းေလ့လာေရး ယာဥ္ေတြကို ခ်န္အိုလို႕ နာမည္ေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

လစူးစမ္းေလ့လာေရးယာဥ္ ခ်န္အိုရဲ႕လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား

      တရုတ္နုိင္ငံက သုေတသနျပဳ ထုတ္လုပ္တဲ့ ခ်န္အုိ အမွတ္ ၄ လကမၻာစူးစမ္းေလ့လာေရး ယာဥ္ဟာ ပီကင္းစံေတာ္ခ်ိန္ ဇန္န၀ါ၇ီလ (၃)ရက္ေန႔ ၁၀နာရီ ၂၆ မိနစ္မွာ လကမၻာ ေက်ာဘက္က မူလက ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ ေနရာမွာ ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္းသက္နုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ျပီးေနာက္ ထပ္ဆင့္ ျဂိဳလ္တုကေနတစ္ဆင့္ ကမၻာေပၚမွာ ပထမဦးဆံုး ရုိက္ကူးတဲ့ လကမၻာ ၾကမ္းျပင္မွာ နီးကပ္စြာ ရုိက္ကူးတဲ့ လကမၻာေက်ာဘက္ပံုကို ပုိ႔လာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုနွစ္က ခ်န္အုိ အမွတ္ ၃ဟာ လကမၻာရဲ႕ အေရွ႕ဘက္မွာ ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္းသက္ခဲ့ျပီးေနာက္ပုိင္း တရုတ္ျပည္ရဲ႕ စူးစမ္း ေလ့လာေရးယာဥ္ဟာ ေနာက္ထပ္တစ္ႀကိမ္ လကမၻာကို တက္ေရာက္လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာဆိုရင္ တရုတ္ႏုိင္္ငံဟာ ကမၻာေပၚမွာ ဒုတိယေျမာက္ လကမၻာေက်ာဘက္နဲ႔ အေရွ႕ဘက္ ၂ ေနရာစလံုးမွာ လကမၻာ စူးစမ္းေရးယာဥ္ ညင္သာစြာနဲ႔ ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္းသက္တဲ့ႏုိိင္ငံ ျဖစ္လာပါတယ္။ လူသားရဲ႕ အာကာသသမုိင္းမွာ မြန္ျမတ္တဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိနုိင္ ပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ၆ ႏွစ္တုန္းက ခ်န္အို အမွတ္ ၃ အာကာသယာဥ္ လကမၻာကို ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္းသက္ခဲ့ျပီးေနာက္ တရုတ္သိပၸံပညာရွင္မ်ားက ခ်န္အုိ အမွတ္ (၄)ျဖစ္တဲ့ အာကာသစူးစမ္းေရး ယာဥ္အေနနဲ႔ လကမၻာရဲ႕ ေက်ာဘက္ကုိ သြားဖုိ႔လုိအပ္မလား ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ တရုတ္အာကာသ လုပ္ငန္းရဲ႕ ထိပ္တန္းရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ တရုတ္ ႏိုင္ငံက ကမၻာေပၚမွာ အာကာသထဲမွာ မသိတဲ့ နယ္ပယ္ထဲမွာ စူးစမ္းေလ့လာဖုိ႔ နဲ႔ လူသားရဲ႕ ဆက္တုိက္ ဖြံ႕ျဖိဳးဖုိ႔အတြက္ ထြက္လမ္း ရွာၾကံဖုိ႔ အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။

တရုတ္ႏုိင္ငံဟာဆိုရင္ စူးစမ္းေရးယာဥ္ ၃ ခု လႊတ္တင္တုန္းက  လကမၻာစူးစမ္းေရး လုပ္ငန္းကုိ လုပ္ကိုင္ဖို႕ ေျခလွမ္း (၃)လွမ္းလို႕ဆိုရမယ့္ အဆင့္ (၃)ဆင့္ ခဲြထားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အဆင့္ေတြကေတာ့ လကုိပတ္လည္စူးစမ္းေလ့လာဖို႕၊ လကမၻာေပၚမွာ ဆင္းသက္တာနဲ႔ ျပန္လာ တာေတြ လုပ္ဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီရည္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႕အတူ စူးစမ္းေလ့လာေရးယာဥ္ ၃ စင္းက ပထမအဆင့္ ၂ ဆင့္ကို ေအာင္ျမင္စြာ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ လကမၻာမွာ လည္ပတ္တာနဲ႔ လကမၻာမွာ ဆင္းသက္တဲ့ တာ၀န္ကုိ ထမ္းေဆာင္နုိင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး လကမၻာရဲ႕ ေျမပံုတစ္ခုလံုးကိုလည္း ေအာင္ျမင္စြာ ေရးဆြဲႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ လကမၻာ လည္ပတ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚက ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ လၾကမ္းျပင္ေပၚက  ဓာတုုပစၥည္း၊ ဓာတ္ပစၥည္းေတြကို စူးစမ္း ေလ့လာေရးတာ၀န္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးပါတယ္။

တရုတ္လကမၻာေလ့လာေရး အေထြေထြ ဒီဇိုင္း ေရးဆဲြသူ မစၥတာေ၀လ်င္ ေျပာတာကေတာ့ လကမၻာေက်ာဘက္မွာ ပထမဦးဆံုးေသာ ျဖတ္ပုိင္း ေျမပံုရရွိဖုိ႔အတြက္နဲ႔ မီတာ ၁၀၀ ကေန မီတာ ၂၀၀ အထိ နိမ့္ရာေနရာမွာ ပထ၀ီအေျခအေနကုိ စူးစမ္းမယ္။ ေနာက္ျပီး လကမၻာ ပထ၀ီ ဖဲြ႔စည္းပံုျဖတ္ပုိင္း ေျမပံုကုိ အထပ္ထပ္ အဆင့္ဆင့္ အဲဒီလုိ အေျခအေနမ်ားကုိ စူးစမ္းမယ္။ ဒီလုိနဲ႔ လကမၻာရဲ႕ ေက်ာဘက္ ပထ၀ီ အေျခအေနရဲ႕ ေရေသာက္ျမစ္ ျဖစ္တည္လာျခင္းနဲ႔ လကမၻာအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ ၾကာျမင့္ျပီဆုိတာ အဲဒါေတြအားလံုးကို  စူးစမ္းမယ္။ ဒုတိယအေနနဲ႔ကေတာ့ လကမၻာအနီး ပတ္၀န္းက်င္ ဟင္းလင္းျပင္ကုိ စူးစမ္းတဲ့အခါ အာကာသ ေနေရာင္ျခည္ျဖာထြက္မႈ ၊ ေနလံုးေပၚမွာ ရုတ္တရက္ ထြန္းေတာက္လာတဲ့ အကြက္ေနရာကေန လကမၻာ ဟင္းလင္းျပင္ အေပၚ ဂယက္ရုိက္ခတ္မႈစတဲ့ ေလ့လာလို႕ရသမွ် အေၾကာင္းေတြကို ေလ့လာမွာ ျဖစ္တယ္လို႕ သိရပါတယ္။

တတိယအဆင့္အေနနဲ႔ အဓိက လကမၻာရဲ႕ ရုပ္၀တၳဳပစၥည္းေတြကို ေလ့လာဖို႕အတြက္ ခ်န္အို အမွတ္ ၄ လကမၻာ စူးစမ္းေရးယာဥ္ေပၚမွာ သိပၸံနည္းပညာ  ကယ္ရီယာ ပစၥည္း ၁၃ လံုးကို တပ္ဆင္ထားျပီး လကမၻာေက်ာဘက္က ရုပ္၀တၳဳနဲ႔ ဘယ္လုိ ဖဲြ႔စည္းသလဲဆုိတာကို ပဏာမ အေနနဲ႔ စူးစမ္းေလ့လာဖို႕ ရည္ရြယ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္ကဆုိရင္ လကမၻာ ေက်ာဘက္ကုိ သြားတဲ့လူ မရွိဖူးပါဘူး။ ျပည္တြင္းျပည္ပ သိပၸံနည္းပညာအတြက္လည္း အက်ိဳးေဆာင္ေပးႏုိင္မယ္လုိ႔ ေ၀လ်င္ က ေျပာထားပါတယ္။

တရုတ္ႏုိင္ငံအေနနဲ႕ အခုလို အာကာသစူးစမ္းေလ့လာေရးလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ရာမွာ တံခါး ဖြင့္ေရးနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးလုပ္ငန္းကို ရည္မွန္းခ်က္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနျပီး  ဂ်ာမနီ၊ ဆြီဒင္ နယ္သာလန္၊ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အတူပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြလည္း ရိွပါတယ္။ စူးစမ္းေလ့လာမႈရဲ႕ လုပ္ငန္းတာ၀န္ေတြကို ေျပာျပရမယ္ဆိုရင္ အမ်ားၾကီးပါ။ အဲဒီ အမ်ားၾကီးထဲက တရုတ္ ႏုိင္ငံေတာ္ အာကာသေရးရာ ဦးစီးဌာန ဒု ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ေျပာတာကေတာ့ အခု ေလာေလာဆယ္မွာ တရုတ္ႏိုင္ငံေတာ္ အာကာသ ဦးစီးဌာနက ျပည္တြင္း ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကို စုစည္းျပီးေတာ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ကိစၥမ်ားကို ေလ့လာေနပါတယ္။ အဓိက အေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ လကမၻာ စူးစမ္းေရးတာ၀န္ ၃ ႀကိမ္ ရွိပါေသးတယ္။ ခ်န္အို အမွတ္ ၆ ကေတာ့ လကမၻာရဲ႕ ေတာင္၀င္ရိုးစြန္းေဒသမွာ နမူနာေကာက္ယူေရးတာ၀န္နဲ႔ ျပန္လာတဲ့ တာ၀န္ကုိ ထမ္းေဆာင္ဖုိ႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။ သြားဖုိ႔ကေတာ့ လရဲ႕ ေက်ာဘက္လား အေရွ႕ဘက္လားဆုိတာ ခ်န္အုိ အမွတ္ ၅ ရဲ႕ နမူနာ ေကာက္ယူေရး အေျခအေနအရ သတ္မွတ္ရပါတယ္။ ခ်န္အုိ အမွတ္ ၇ ကေတာ့ လကမၻာရဲ႕ေတာင္၀င္ရိုးစြန္းေဒသမွာ အေထြေထြ ေလ့လာစူးစမ္းေရးတစ္ခုကို ျပဳလုပ္ေနပါတယ္လို႕ ေျပာထားပါတယ္။ဒါ့အျပင္ ခ်န္အုိ အမွတ္ ၈ နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး သိပၸံနည္းပညာ စူးစမ္း ေလ့လာေရး စမ္းသပ္မႈမ်ား ဆက္လက္ျပဳလုပ္မယ့္အျပင္ အဓိကက်တဲ့ နည္းပညာဆုိင္ရာ ေလ့လာမႈေတြကိုလည္း  လကမၻာေပၚမွာ စမ္းသပ္မႈ ျပဳလုုပ္မယ္လို႕ သိရပါတယ္။ အဲဒီေလ့လာမႈ ေတြကိုေတာ့ တရုတ္၊ အေမရိကန္၊ ရုရွား၊ ဥေရာပ ႏုိင္ငံမ်ား အားလံုးက ၀ိုင္းျပီး ေလ့လာမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနတာျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။

      ဒါ့အျပင္ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတဲ့ ေနာက္ထပ္အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကေတာ့ လကမၻာ ေပၚမွာ သိပၸံနည္းပညာျပဳေရး  အေျခစုိက္ စခန္းတစ္ခု ျပဳလုုပ္မလား မျပဳလုပ္ဘူးလား ဆိုတာ ကိုလည္း အခုထိေလ့လာေနဆဲျဖစ္တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ဥပမာ သ၇ီးဒီပံု နည္းပညာနဲ႔ လကမၻာ ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာရွိတဲ့ ေျမဆီလႊာကို အသံုးျပဳျပီးေတာ့ အိမ္ရာ ေဆာက္လုပ္လုိ႔ ရမလား ဆုိတာ ေတြကို ေလ့လာေနပါတယ္။ တကယ့္ကို စိတ္၀င္စားဖို႕ေကာင္းလွတယ္လို႕ ဆိုခ်င္ မိပါတယ္။

အရင္က လေပၚသြားခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ လူသားေတြရဲ႕ စိတ္ကူးယာဥ္အိပ္မက္က တစ္ကယ္မ်ား ျဖစ္လာႏုိင္မလား။ အခ်ိန္အတိုင္းအတာရ စူးစမ္းေလ့လာမႈေတြက သက္ေသျပသြားမယ္လို႕ ကၽြန္မေတာ့ ထင္ပါတယ္။ အခုေတာင္ လေပၚကို ေျခခ်ခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္အာကာသယာဥ္ ေပၚမွာ ပါသြားခဲ့တဲ့ ဝါဂြမ္းေစ့ကိုစိုက္ပ်ိဳးခဲ့ရာမွာ ၀ါဂြမ္းအေစ့ေလးက အပင္အညြန္႕ေလး ထြက္လာခဲ့ တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ အဲဒီအပင္ေလးက ခ်န္အို အမွတ္ ၄ ယာဥ္ထဲမွ ေသတၱာအတြင္းမွာရွိတဲ့ ေလးေထာင့္ပုံစံအကြက္ထဲမွအၫႊန႔္ေတြ ထြက္ေပၚလာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီပုံရိပ္ေတြကိုေတာ့ ေခ်ာင္က်င္း တကၠသိုလ္မွာ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာသုေတသနဌာနမွ ထုတ္ျပန္ေသာ ဓာတ္ပုံမ်ား ထဲမွာ ေတြ႕ရတာျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္အာကာသလုပ္ငန္း ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးရဲ႕ အဆံုးစြန္ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကလည္း အာကာသမွာ မသိရေသးတဲ့ နယ္ပယ္ေတြကို စူးစမ္း ေလ႔လာၿပီး လူသားတို႕ရဲ႕ ေရရွည္ ဆက္တိုက္ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ထြက္ေပါက္ရွာႀကံရဖို႕ ျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုထားတဲ့အတြက္ အခုလို သုေတသနျပဳလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို တရုတ္ျပည္သူ ျပည္သားမ်ား သာမက ကမၻာ့လူသားအားလံုးက ၀မ္းသာဂုဏ္ယူေနၾကပါတယ္။ အာကာသစူးစမ္း ေလ့လာေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအားလံုး ေအာင္ျမင္မယ္လို႕လည္း ကၽြန္မ ထင္ျမင္မိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြဟာ အစြမ္းကုန္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းေနၾကလို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မ ကေတာ့ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြအားလံုးကို အိပ္မက္ကို လိုက္လံရွာေဖြေနသူေတြလို႕ တင္စား ေျပာခ်င္မိပါေတာ့တယ္။

 အခုလိုမ်ိဳးအာကာသစူးစမ္းေလ့လာေရးနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ေအာင္ျမင္မႈအေပၚကိုလည္း တရုတ္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ရွီက်င္ဖ်င္က ႏွစ္သစ္ကူး မိန္႕ခြန္းမွာ ေက်းဇူးတင္စကားေျပာထားတာကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ ဥကၠ႒ ရွီက်င္႔ဖိန္က ၂၀၁၈ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ျပည္က တီထြင္ဖန္တီးျခင္းနဲ႕ တရုတ္ျပည္က တည္ေဆာက္ျခင္းမ်ား ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာျခင္းဟာ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ အသြင္အျပင္ကို ေျပာင္းလဲေစခဲ႔ေၾကာင္း၊ ခ်န္အို-အမွတ္ ၄ စူးစမ္းေလ႔လာေရး အာကာသယာဥ္ ေအာင္ျမင္စြာ လႊတ္တင္ခဲ႔ျခင္း၊ တစ္ကမၻာလံုး အတြက္ ေပတို-လမ္းေၾကာင္းျပစနစ္ ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးႏိုင္ျခင္းဟာ ခိုင္မာျပတ္သားတဲ့ ေျခလွမ္းတစ္လွမ္းတက္လွမ္းျခင္း ပါဝင္ေၾကာင္း ဂုဏ္ျပဳေျပာဆိုခဲ့တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

အာကာသဆိုင္ရာနဲ႕ပတ္သက္ျပီး တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ စူးစမ္းေလ့လာမႈက ဒါတင္ပဲလား ဆိုေတာ့ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမဆုံးအၾကိမ္ အဂၤါၿဂိဳဟ္ စူးစမ္းေရး တာဝန္ကုိ ၂၀၂၀ ျပည္႔နွစ္ ဝန္းက်င္မွာ အေကာင္အထည္ ေဖၚေဆာင္သြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ဇန္န၀ါရီလ ၁၄ ရက္ေန႔က တာ၀န္ရိွသူေတြက ပီကင္းမွာျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာၾကားခဲ႔ပါျပီ။ ဒါ့အျပင္ ၂၀၂၂ခုႏွစ္မွာလည္း အာကာသဘူတာရံု အျပည့္အ၀ လႊတ္တင္ဖို႕ စီစဥ္လွ်က္ရွိေနသလို အဂၤါျဂိဳလ္မ်က္ႏွာျပင္မွ နမူနာ မ်ားအား ေကာက္ယူျပီး ကမၻာသို႔ ျပန္လည္သယ္ယူလာႏိုင္ဖို႕အပါအ၀င္ အဂၤါျဂိဳလ္သို႔ ျဂိဳလ္ဆင္းယာဥ္နဲ႕ ဆင္းသက္ေစဖို႕လည္း ၾကိဳးစားလွ်က္ရွိေနပါတယ္။

 မၾကာမီက က်င္းပတဲ့ တရုတ္ျပည္လုံးဆုိင္ရာ ျဂိဳဟ္တုလမ္းျပစနစ္ နွီးေနွာ ဖလွယ္ပဲြမွ သတင္းအရ တရုတ္နုိင္ငံဟာ ေပတုိ ျဂိဳဟ္တု လမ္းျပစနစ္ တတိယ အဆင္႔ ကာလ ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္း ဘက္စုံစတင္ ေဆာင္ရြက္ေနျပီျဖစ္ျပီး အခုနွစ္ ဒုတိယ နွစ္ဝက္ပုိင္းမွာ ကမၻာလုံး ကြန္ရက္ ျဂိဳဟ္တု ၆ စင္းမွ ၈ စင္းအထိ လႊတ္တင္မွာျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ေပတုိ ျဂိဳဟ္တု လမ္းျပစနစ္ဟာ  တရုရုတ္ႏိုင္ငံမွ ကုိယ္တုိင္သုေတသနျပဳ ထုတ္လုပ္ေသာ တစ္ကမၻာလုံး ျဂိဳဟ္တုလမ္းျပစနစ္ ျဖစ္ျပီး အေမရိကန္ရဲ႕ GPS၊ ရုရွားရဲ႕ GLONASS ျပီးရင္ တတိယေျမာက္ နည္းပညာ ရင္႔က်က္ေသာ ျဂိဳဟ္တု လမ္းျပစနစ္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

အခုလို တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အာကာသနည္းပညာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ပီကင္းၿမိဳ႕ ေလေၾကာင္းႏွင့္ အာကာသနည္းပညာတကၠသိုလ္မွာ လာေရာက္ပညာ သင္ၾကားေနတဲ့ ျမန္မာ ပညာေတာ္သင္ ေက်ာင္းသား ဆရာဦးေအာင္လြင္က တရုတ္ႏို္င္ငံ ဟာ အာကာသ နည္းပညာကို အသံုးျပဳၿပီး သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးစတဲ့ လူမႈအေထာက္အကူျပဳ နယ္ပယ္အသီးသီးမွာ မ်ားစြာ အက်ိဳးျပဳႏိုင္တာ ေတြ႔ရေၾကာင္း၊ ဒါ့အျပင္ တရုတ္ႏိုင္ငံဟာ အခုခ်ိန္မွာ တည္ေနရာျပ ၿဂိဳလ္တု (၂၃)စင္းကို လႊတ္တင္ထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၂၀၂၀ ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ ၿဂိဳလ္တုအစင္းေပါင္း (၃၅)စင္း လႊတ္တင္သြားဖို႔ရိွေၾကာင္း ၊ ဒါေတြကို လႊတ္တင္ၿပီးေတာ့ အာရွ ပစိဖိတ္ေဒသ တစ္၀ိုက္ကို လႊမ္းျခံဳၿပီး တည္ေနရာျပမႈေတြကို တိတိက်က် ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မွာျဖစ္သလို တည္ေနရာျပ အာကာသနည္းပညာ (Navigation)ကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ ဆက္သြယ္ေရးနဲ႕ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မွာလည္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

     တရုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အာကာသသုေတသနလုပ္ငန္းေတြကို က်ယ္ျပန္႔စြာလုပ္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ထ်န္ကုန္း အမွတ္(၁)အာကာသစခန္းကို ၂၀၁၁ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ(၂၉)ရက္ ေန႔က ပထမဆံုးအျဖစ္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအာကာသစခန္းဟာ ေလာင္းမတ္ခ်္ (၈)၊(၉)၊(၁၀)တို႔နဲ႕ခ်ိတ္ဆက္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ သက္တမ္း ကုန္ဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတြက္ တ်န္ကုန္း အမွတ္(၂) အာကာသစခန္းကို ၂၀၁၆ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၁၅)ရက္ေန႔မွာ လႊတ္တင္ခဲ့ၿပီး ေလာင္းမတ္ခ်္(၁၁)၊ (၁၂)တို႔နဲ႕ ခ်ိတ္္ဆက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ အခုဆိုရင္လည္း တ်န္ကုန္းအမွတ္(၃) အာကာသစခန္း အတြက္ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္မႈေတြျပဳလုပ္ေနၿပီး ၂၀၂၀မေရာက္ခင္မွာ လႊတ္တင္သြားဖို႔ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ၂ဝ၃၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ တရုတ္ႏိုင္ငံဟာ လကမၻာကို လူသား တစ္ဦးေစလႊတ္ဖို႕ စီစဥ္ေနရာမွာ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံကလည္း ပူးေပါင္းပါဝင္ဖို႕ စဥ္းစားလ်က္ရိွတယ္လို႕ သိရိွရ ပါေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။                                                                                                                                                          စုသက္မွဴး(မရမ္းကုန္း)