ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲအေပၚ အျမင္သေဘာထားေမးျမန္းခ်က္
အေမရိကန္မွ တစ္ဖက္သတ္ျပဳလုပ္ေနေသာ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲေၾကာင့္ ကမၻာ့စီးပြားေရးထိခိုက္မႈအေပၚအျမင္သေဘာထားမ်ားအေၾကာင္း၊ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာျခင္းႏွင့္ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆံုအခြန္တိုးေကာက္ျခင္းမ်ားအေပၚ အျမင္သေဘာထား မ်ားကို First Weekly ဂ်ာနယ္မွ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ဆရာေအာင္စိုးသူနဲ႕ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းထားသည္။
ေမး - အေမရိကန္ႏိုင္ငံက တစ္ဖက္သတ္ကုန္သြယ္ေရးကာကြယ္ေရးမူ၀ါဒကို က်င့္သံုးျပီး ကုန္သြယ္ေရး စစ္ပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲေၾကာင့္ ကမၻာ့စီးပြားေရးေတြမွာ ဘယ္လိုထိခိုက္မႈျဖစ္ႏိုင္မလဲ။
ေျဖ-ကမၻာ့အင္အားအၾကီးဆံုး ႏိုင္ငံၾကီးႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကားမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲ ေရရွည္ မျဖစ္ဖို႕ကိုပဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ ဆုေတာင္းရမွာပါဘဲ။ ဒီအင္အားၾကီး (၂)ႏုိုင္ငံရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲဟာ ေရရွည္ျဖစ္ပြားေတာ့မယ္ဆိုရင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုး အထိနာၾကမွာျဖစ္သလို ဆံုးရံႈးရမွာလည္း ျဖစ္ပါ တယ္။ အထူးသျဖင့္ (၂၁)ရာစုမွာ ကမၻာ့စီးပြားေရးကို ပိုမိုတံု႕ေႏွးသြားေစမွာကေတာ့ အမွန္ပါဘဲ။ ဒီၾကားထဲမွာ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏုိင္ငံေလးေတြပါ ၾကားညွပ္ကုန္ၾကမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ဟာ သမၼတထရန္႕ လက္ထပ္မွာ စစ္မ်က္ႏွာဖြင့္လြန္းအားၾကီးတယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္။ ဆီးရီးယား၊ ယီမင္ အခု အီရန္ ဒီႏိုင္ငံေတြကို လက္နက္စစ္မ်က္ႏွာဖြင့္ထားသလို ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲေတြကိုလည္း တရုတ္အပါအ၀င္ အခု အိႏိၵယကိုယ္ပါ စစ္မ်က္ႏွာဖြင့္လိုက္ျပန္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီစစ္ပဲြေတြရဲ႕အက်ိဳးဆက္ကို အခု ကမၻာ့ျပည္သူေတြ စတင္ခံစားေနၾကရျပီ။
လာမယ့္ ဇြန္လ ၂၈၊ ၂၉ မွာ က်င္းပမယ့္ ဂ်ပန္ ႏုိင္ငံ အိုဆာကာ G-20 ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းမ်ားမွာ တရုတ္သမၼတၾကီး ရွီက်င္းဖ်င္ အေမရိကန္သမၼတ တို႕ရဲ႕ေတြ႕ဆံုမႈရလဒ္ဟာ ဒီကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲကို အဆံုးအျဖတ္ေပးသြားမယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။ အေကာင္းဆံုး အက်ိဳး ရလဒ္ေတြ ထြက္ေပၚလာပါေစလို႕ပဲ ဆုေတာင္းပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ ကမၻာၾကီး စီးပြားေရးကပ္ထဲမက်ေရာက္ေစဖို႕ပါ။ က်ေရာက္သြားျပီဆိုရင္ေတာ့ အင္အားၾကီး (၂)ႏိုင္ငံအျပင္ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေလးေတြရဲ႕အရိွန္ဟာ ရပ္တန္႕ေနမယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္။
ေမး - အေမရိကန္ႏုိင္ငံက လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္မႈအေပၚမွာ ႏုိင္ငံေရးဖိႏိွပ္မႈတစ္ခုအျဖစ္ အသံုးျပဳလာမႈအေပၚ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ - 1980 ေလာက္က အေမရိကန္ႏုိင္ငံဟာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈအရိွန္ေကာင္းေနတဲ့ ဂ်ပန္နဲ႕ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲေျပာပါေတာ့..ကုန္သြယ္ေရးမွာ ျပႆနာေတြျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အေမရိကန္တုိ႕ ဘက္က လိုေငြ ၂၅ ဆေလာက္ တက္သြားတယ္လို႕ဆုိရာကေန ဂ်ပန္နဲ႕ကုန္သြယ္ေရး တင္းမာ မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဂ်ပန္ကိုအေရးယူဖို႕ဆိုျပီး အခု အေမရိကန္သမၼတျဖစ္လာမယ့္ ထရန္႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ထရန္႕က ထပ္ဆံုးက ဦးေဆာင္ခဲ့တာ ေတြ႕ရမွာပါ။ ေနာက္ဆံုး PLAZA Accord-1985 ေပါ့။ ျဗိတိန္၊ ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမဏီတို႕ပါလာျပီး ဂ်ပန္ကို ဒုကၡေရာက္ေစခဲ့တယ္။ ဒီသင္ခန္းစာေတြကို ေဘးကေနေနရပ္ၾကည့္ခဲ့တဲ့ တရုတ္တို႕က ပိုျမင္တယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္က ဂ်ပန္တို႕ အထိနာသလုိမနာဖို႕ တရုတ္တို႕ အထူးသတိထားမယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္။
အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ကမၻာမွာ သူတို႕ထက္ပိုျပီး အင္အားၾကီးလာမယ့္ ေနာက္တစ္ႏုိင္ငံ မေပၚထြက္လာ ေစခ်င္တာရယ္။ ေပၚထြက္လာမယ့္ႏုိင္ငံဟာ မွ်ေ၀ျခင္း၊ စိုးမိုးျခယ္လွယ္လိုျခင္းဆိုတဲ့ ေပတံကိုအသံုးျပဳျပီး စစ္ေအးကာလမွာ ႏို္င္ငံေရးဖိႏိွပ္မႈတစ္ခုကို ေခါင္းစဥ္လွလွေလးအသံုးျပဳျပီး ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲကို စတင္ေနတာလို႕ ျမင္ပါတယ္။
ေမး - ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲမွာ ေဆြးေႏြးျပီးအေျဖရွာတာထက္ အခြန္ေကာက္တဲ့နည္းလမ္းနဲ႕ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆံုျပီး အျပင္းအထန္ျပိဳင္ဆိုင္ အေျဖရွာမႈအေပၚ ဆရာဘယ္လို ျမင္ပါသလဲ။ ကုန္သြယ္ေရး စစ္ပြဲကို အေျဖရွာဖို႕ ဆရာ့အေနနဲ႕ ဘာမ်ား အၾကံျပဳခ်င္ပါသလဲ သိပါရေစရွင္။
ေျဖ- ျပႆနာျဖစ္ပြားတာက အဓိက မဟုတ္ပါဘူး။ ကမၻာမွာ အယူအဆရပ္တည္ခ်က္ မူ၀ါဒ သေဘာထား မတူညီတဲ့ႏိုင္ငံေတြ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြ စုေပါင္းေနထိုင္ေနတာဆိုေတာ့ ျပႆနာ ေတြက အနည္းနဲ႕အမ်ား ရိွႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျပႆနာက အေရးမၾကီးပါဘူး။ ဒီ ျပႆနာကို ဘယ္လိုေျဖရွင္း အေျဖရွာၾကမယ္ဆိုတဲ့ ဦးတည္ခ်က္နဲ႕ နည္းလမ္းကသာ အဓိက က်ပါတယ္။ အင္အားရိွသေလာက္ အျပိဳင္အဆိုင္ ဆြဲေနၾကတဲ့ၾကိဳးတစ္ေခ်ာင္းဟာ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႕အမွ် ျပတ္ထြက္သြားမွာပါဘဲ။ ႏွစ္ဖက္စလံုး အနည္းနဲ႕အမ်ား အထိနာၾကမယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္။ ျမန္မာ စကားပံုတစ္ခုရိွပါတယ္။ ဆင္ပိန္ရင္ က်ြဲေလာက္ေတာ့က်န္ဦးမယ့္ ကမၻာ့အင္အားၾကီး (၂)ႏုိင္ငံရဲ႕ ျပိဳင္ဆိုင္မႈျပင္းထန္လာတာနဲ႕အမွ် ကၽြဲႏွစ္ေကာင္ခတ္ေရးမွာ အဓိကဒုကၡေရာက္ၾကရမွာကေတာ့ ေျမဇာပင္ေတြလိုျဖစ္ေနတဲ့ ကမၻာ့စီးပြားေရးပါပဲ။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံမ်ားပါပဲ။
ဘာအၾကံျပဳခ်င္သလဲဆိုေတာ့ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ အိုဆာကာမွာ လာမယ့္ ၂၈၊ ၂၉ မွာ က်င္းပမယ့္ G-20 ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းမွာ အာရွရဲ႕ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ျခင္း၊ ခြင့္လႊတ္သီးခံျခင္း၊ အေမွ်ာ္အျမင္ ၾကီးျခင္း၊ အရာရာကိုေတြးဆျခင္း၊ မွန္ကန္စြာ ဆံုးျဖတ္တတ္ျခင္းဆိုတဲ့ အရည္အေသြးရွိတဲ့ သမၼတနဲ႕ ကမၻာၾကီးရဲ႕ေလးစားမႈကို တန္ဖိုးတစ္စံုတစ္ရာျဖစ္ျဖစ္ စာနာေဖးမလက္တြဲနားလည္ ေပးျခင္းနဲ႕အတူ အတၱ၊ ေလာဘ၊ မာန္မာနတို႕ရဲ႕ျပယုဂ္ အေမရိကန္သမၼတတို႕အေနနဲ႕ ျပႆနာကို အသိမ္ေမြ႕ဆံုး အႏူးညံ႕ဆံုး အက်ိဳးရိွဆံုး အေျဖရွာေပးၾကပါ။ ျပႆနာက အဓိကမဟုတ္ပဲ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းၾကမယ့္ နည္းက အဓိကက်တာမို႕ အေကာင္းဆံုး သူမနာ၊ ကိုယ္မနာ၊ ကမၻာၾကီးလည္းမနာမယ့္ ေျဖရွည္းနည္းကို ေျဖရွင္းဖို႕ ၾကိဳးစားေပးပါလို႕ပဲ အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။
ေမး -ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲေတြၾကားထဲကေနပဲ တရုတ္တို႕ရဲ႕ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈႏႈန္းက လ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္ေနတယ္လို႕ ခ်ီးက်ဴးေျပာဆိုမႈေတြ ရိွတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဆရာ့ရဲ႕အျမင္ကို သိပါ ရေစရွင္။ အခု တရုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးအေျခအေနကိုေရာ ဆရာ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ -တရုတ္စီးပြားေရးဟာ အလြန္တိုးတက္ေနဦးမွာကေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ တရုတ္တို႕ဟာ ဘ၀မွာ ဆူၾကံဳနိမ့္ျမင့္သမိုင္းသင္ခန္းစာေတြ၊ သမိုင္းအစဥ္အလာေတြ အမ်ားၾကီးကို ရရိွပိုင္ဆိုင္ထားသလို လူဦးေရသန္းေပါင္း ၁၄၀၀ ေက်ာ္ကို ေကာင္းမြန္တဲ့ ဦးေဆာင္မႈေတြနဲ႕ ဦးေဆာင္လမ္းျပ ေခၚေဆာင္ျပီး လွပတဲ့ အနာဂတ္ကို ထုဆစ္ႏိုင္သူဆိုတာ ကေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ တရုတ္ႏုိင္ငံဟာ ခါးသီးတဲ့ အတိတ္ရဲ႕သင္ခန္းစာေတြကို တစ္ေပြ႕ တစ္ပိုက္ ရရိွျပီး ထိမိစြာၾကိဳးစားအသံုးခ်ေနတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္တာေၾကာင့္ စီးပြားေရးတင္မက နည္းပညာ ေတြပါ တိုးတက္ေနဦးမွာပါပဲ။
ဒါေပမယ့္ တစ္ခါတစ္ေလ စဥ္းစားမိပါတယ္။ တစ္ႏုိင္ငံတည္း အရမ္း တိုးတက္ေနျပီး အိမ္နီးခ်င္းေဒသႏုိင္ငံေတြ၊ အာရွေဒသႏိုင္ငံေတြက အရမ္းျပတ္က်န္ခဲ့မယ္ ဆိုရင္လည္း ေကာင္းမြန္ တဲ့ တိုးတက္မႈမျဖစ္သလို လံုျခံဳတဲ့ေဒသမျဖစ္ပါဘူး။ ဆိုလိုခ်င္တာက ၾကင္နာသနားတတ္တဲ့၊ မွ်ေ၀ခံစားခ်င္တဲ့ အကိုၾကီးတစ္ေယာက္လိုပမာ တျခားေသာေဒသတြင္း အိမ္နီးျခင္းႏိုင္ငံေတြေပၚမွာ ရယူလိုမႈထက္ ေဖးမလက္တြဲ ျမဲျမံစြာ ခ်ိတ္ဆက္ဖို႕လည္း လိုပါတယ္။ အာဏာဆိုတာ အင္အားအေပၚမွာသာ မူတည္ေနတာျဖစ္ျပီး ၾသဇာဆိုတာ ေမတၱာ၊ေစတနာနဲ႕ ေကာင္းမြန္တဲ့ လုပ္ရပ္အေပၚမွာ တည္ဖြဲ႕ျပီး ေရရွည္ခိုင္မာပါတယ္။ တရုတ္ကို အေမရိကန္လို အာဏာၾကီး လိုတာထက္ ၾသဇာၾကီးတာမ်ိဳးကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ပိုလိုလားပါတယ္။ ပိုျမင္ခ်င္ပါတယ္။
ေမး - ဒီလိုကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲျဖစ္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႕ေရာ ကုန္သြယ္ေရးအေပၚမွာ ဘာေတြ လုပ္ထားသင့္တယ္ ထင္သလဲ။
ေျဖ- ဒီကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႕ ဘာေတြလုပ္ထားသင့္သလဲဆိုတဲ့အေမးက ေျဖရရင္ အရမ္းက်ယ္ျပန္႕ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ႏုိင္ငံဟာ အတိတ္မွာေရာ အခု ပစၥဳပၸာန္လူထု အစိုးရသစ္ကာလမွာေရာ စနစ္ရဲ႕စိန္ေခၚမႈ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႕ အစစျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေနရတဲ့ ႏုိင္ငံပါ။ ျပင္ဆင္ရမွာေတြက မ်ားလြန္းလို႕ အေတာ္ေရြးခ်ယ္ရမွာပါ။ အခ်က္ တိုင္းဟာ အလြန္အေရးၾကီးျပီး အထူးသတိထား ရပ္တည္ကိုင္တြယ္သြားဖို႕ လိုပါတယ္။ ဒီအတြက္ လည္း အသင့္ရိွေနဖို႕လိုပါတယ္။ အထူးေျပာခ်င္တာကေတာ့ ၂၈၊၂၉ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးရဲ႕ အိုဆာကာ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းမွာ အေကာင္ဆံုး အေျဖရွာေတြ႕ႏုိင္ပါေစလို႕ ဆုေတာင္းပါတယ္။
