အို​လံပစ်​အား​က​စာ​ပဲႍ​ေတာ်​ကို​လက်​ခံ​ကႀင်း​ပ​ေသာ​​ပ​ထ​မဆံုး​​လက်​တင်​အ​ေမ​ရိ​က​ၙိုင်​ငံ

  ၁၉၆၈ခု​ၙ႐စ်​က​ ၁၉-ႄကိမ်​ေႅမာက်​အို​လံပစ်​အား​က​စား​ပဲႍ​ေတာ်​ကို​ ပင်​လယ်​ေရ​​ႅပင်​်​အ​ထက်​ ၂၂၄၀မီ​တာ​ႅမ​င့်​တဲ့​မကၠ​ဆီ​ကို​ၙိုင်​ငံ​မ႐ာ​ကႀင်း​ပ​ခဲ့​ႅပီး လက်​တင်​အ​ေမ​ရိ​က​တိုက်​မ႐ာ​ အို​လံပစ်​အား​က​စား​ပဲႍ​ေတာ်​ကို​လက်​ခံ​ကႀင်း​ပ​တဲ့​ပ​ထ​မဆံုး​​ၙိုင်​ငံ​ႅဖစ်​ခဲ့​တယ်။​မကၠ​ဆီ​ကို​အ​စိုး​ရ​ဟာ​ ဒီ​တ​ႄကိမ်​အို​လံပစ်​အား​က​စား​ပဲႍ​ေတာ်​ကို​အ​လႍန်​အ​ေရး​ထား​ခဲ့​ႅပီး​ အ​ေမ​ရိ​ကန်​ေဒာ်​လာ​သန်း​၁၇၀ကို​ႅမိဳ့​ႅပ​တည်​ေဆာက်​မ႐ု​နဲ့အို​လံပစ်​အား​က​စား​ကႍင်း​၊အား​က​စား​ရံု​တည်​ေဆာက်​မ႐ုမႀား​​မ႐ာ​အ​သံုး​ႅပဳ​ခဲ့​တယ်။​

 မကၠဆီ​ကို​က​ အို​လံပစ်​အား​က​စား​ပဲႍ​ေတာ်​ကို​ေအာင်​ႅမင်​စႍာ​ကႀင်း​ပ​ၙိုင်​ခဲ့​ႅခင်း​ဟာ​ မကၠ​ဆီ​ကို​ၙိုင်​ငံ​အ​ေပာ်​ ၙိုင်​ငံ​ႅခား​သား​မႀား​ရဲ့​အ​ထင်​လဲႎမ႐ား​မ႐ု​ကို​ေႅပာင်း​လဲ​ေစ​ၙိုင်​ခဲ့တယ်။​​​ဒီ​အို​လံပစ်​အား​က​စား​ပဲႍ​ေတာ်​ဟာ​ အ​ရင်​အို​လံပစ်​အား​က​စား​ပဲႍ​ေတႍ​ထက်​ တိုး​တက်​မ႐ု​မႀားစႍာ​​ရ​၇႐ိခဲ့​တယ်။ဥ​ပ​မာ​အား​ႅဖ​င့်​ဆို​လႂင်​ အဲဒီအခႀိန်​မ႐ာ​ကႍန်​ပႀဴ​တာ​ကို​ကႀယ်​ကႀယ်​ႅပန့်​​ႅပန်​့မ​သံုး​စဲႍ​ေပ​မဲ့​ ​အီ​လက်​ထ​ရႍန်​နစ်​အ​ခႀိန်​မ႐တ်​စက်​ကို​ပ​ထ​မ​ဆံုး​အ​ႄကိမ်​အ​သံုး​ႅပဳ​ခဲ့​လို့​ တိ​ကႀ​တဲ့​အ​ခႀိန်​ကို​ပဲႍ​ႄက​ည့်​ပရိ​သတ်​မႀား​ကို​အ​သိ​ေပး​ၙိုင်​ခဲ့​တယ်။​ေနာက်​ႅပီး၊​အဲ့​ဒီ​​အို​လမ်​ပစ်​အား​က​စား​ႅပိဳင်​ပဲႍ​ရဲ့​အ​မ႐တ်​တံ​ဆိပ်​ဟာ​ မကၠ​ဆီ​ကို​ၙိုင်​ငံ​ရဲ့​နံ​ရံ​ပန်း​ခႀီ​ကား​ယဥ်​ကႀး​မ႐ု​ကနဲ့​ေပါင်း​စပ်​ထား​ခဲ့​လို့​ လူ​တိုင်း​ရဲ့​ ဦး​ေၙ႐ာ​ာက်​ထဲ​မ႐ာ​စဲႍ​စဲႍ​ထင်​ထင်​ရ႐ိ​​ေစ​ခဲ့​တယ်။​

  ၁၉၆၈ခု​ၙ႐စ်​ ေအာက်​တို​ဘာ​လ​၁၂-၇က်​ေန့​က​ မကၠ​ဆီ​ကို​ၙိုင်​ငံ​ႅမိဳ့​ေတာ်​ မကၠ​ဆီ​ကို​စီး​တီး​မ႐ာ​အို​လံ​ပစ်​ႅပိဳင်​ပဲႍ​စ​တင်​ခဲ့​ႅပီး​ ၙိုင်​ငံ​နဲ့​ေဒ​သ​၁၁၂ခု​တို့​က​ အား​က​စား​ကိုယ်​စား​လ႐ယ်​အ​ဖဲ့ႍ​မႀား​ ပါ​၀င်​ယ႐ဥ်​ႅပိဳင်​ခဲ့​ႄက​တယ်။​ဖႍ​င့်​ပဲႍ​အ​ခ​မ်းအ​နား​မ႐ာ​ မကၠ​ဆီ​ကို​ၙိုင်​ငံ​က​အ​သက်​၂၀အ​ရႍယ်​သာ​ရ႐ိ​တဲ့​အ​မႀဳိး​သ​မီး​ေႅပး​ခုန်​ပစ်​အား​က​စား​မယ်​အင်​ရီ​ဂူ​တာ​ ဘာ​စီ​လီ​က​ မကၠ​ဆီ​ကို​ႅမိဳ့​အို​လံပစ်​အား​က​စား​ကႍင်း​မ႐ာ​မီး၇႐ူးတိုင်​​ကို​ထႍန်း​ည႐ိ​ခဲ့​ႅပီး​ အိုလံ​ပစ်​သ​မိုင်း​မ႐ာ​ အို​လံပစ်​မီး​ရ႐ူး​တိုင်​ႄကီး​ကို​ထႍန်း​ည႐ိ​တဲ့​ပ​ထ​မ​​ဦး​ဆံုး​ေသာ​အား​က​စား​မယ်​​ႅဖစ်​လာ​ခဲ့​​တယ်။​

   အဲ​ဒီ​အို​လံပစ်​အား​က​စား​ပဲႍ​ေတာ်​မ႐ာ​ လိင်​စစ်​ေဆး​ႅခင်း​နဲ့​စိတ်​ႄကႍ​ေဆး​သံုး​စဲႍ​ႅခင်းရ႐ိ​မ​ရ႐ိ​​စ​တဲ့​စစ်​ေဆး​မ႐ု​မႀား​ကို​ပ​ထ​မ​ဆံုး​ႅပဳ​လုပ်​ခဲ့​သ​လို၊​ေစ​တ​နာ့​၀န်​ထမ်း​​မႀား​ကို​လဲ​ ပ​ထ​မ​ဆံုးအ​ႄကိမ်​လက်​ခံ​ခဲ့​တယ်။​ေေနာက်​ႅပီး၊​ေႅပး​ပဲႍ​မ႐ာ​ ဓါတ်​ခႀက်​သစ်​ေစး​နဲ့​ခင်း​ထား​တဲ့​ေႅပး​လမ်း​နဲ့ တုတ်​ေထာက်​ခုန်​ႅပိဳင်​ပဲႍ​မ႐ာ​ ဖန်​ဖိုင်​ဘာ​မ​ႂင်​နဲ့​လုပ်​ထား​တဲ့​တုတ်​ကို​ပ​ထ​မ​ဆံုး​အ​ႄကိမ်​အ​ႅဖစ်​ အ​သံုး​ႅပဳ​ခဲ့​ပါ​တယ်။​

   ၁၉၆၈ခု​န႐စ်​မကၠ​ဆီ​ကို​အို​လံပစ်​အား​က​စား​ႅပိဳင်​ပဲႍ​မ႐ာ​ ေခတ်​မီ​နည်း​ပ​ညာ​သစ်​မႀား​ကို​အ​သံုး​ႅပဳ​ခဲ့​တယ်။​အဲ့​ဒီ​​ႅပိဳင်​ပဲႍ​အ​တႍင်း​အို​လံ​ပစ်​အား​က​စား​ႅပိဳင်​ပဲႍ​​အ​စီ​အ​စဥ်​ကိုပ​ထ​မ​ဆံုး​အ​ႄကိမ်​အ​ႅဖစ်​ရုပ်​ႅမင်​သံ​ႄကား​မ႐ာ​တိုက်​ရုိက်​ထုတ်​လႎႍ​င့်​ေပး​​ခဲ့​တယ်။​ ​ဒါ့​အ​ႅပင်၊​၁၉၆၈ခု​ၙ႐စ်​က​မကၠ​ဆီ​ကို​အို​လံ​ပစ်​အား​က​စား​ပဲႍ​မ႐ာ​ ႅပိဳင်​ပဲႍတစ်​ခု​ကႀင်း​ပ​ႅပီး​တိုင်း​၂-မိ​နစ်​က​​ေန​၄မိ​နစ်​အ​တႍင်း​မ႐ာ​အား​က​စား​သ​မား​မႀား​ရဲ့​စံ​ခႀိန်​မႀား​ကို​သ​တင်း​အ​ခႀက်​အ​လက်​ဗ​ဟို​ဌာ​န​သို့​အ​ေရာက်​ ​ပို့​​ေပး​တဲ့​နည်း​ပ​ညာ​ကို​လဲ​အ​သံုး​ႅပဳ​ခဲ့​တယ်။​

   ၙိုိင်​ငံ​အ​သီး​သီး​က​အို​လံပစ်​အား​က​စား​သ​မား​မႀား​ဟာ​ အဲ့​ဒီ​​ႅပိဳင်​ပဲႍ​မ႐ာ​ စံ​ခႀိန်​ေကာင်း​ေကာ​င်းရ​ခဲ့​ႄက​ရာ​မ႐ာ​အ​ေမ​ရိ​ကန်​အ​လႀား​ခုန်​အား​က​စား​သ​မား​ ဘို့ဘ်​-ဘီ​မႍန်​က​၈့၉၀မီ​တာ​နဲ့​ကမၾာ့​စံ​ခႀိန်​ေဟာင်း​ကို​၅၅စင်​တီ​မီ​တာ​တိုး​ႅမ႐​င့်​ၙိုင်​ခဲ့​ပါ​တယ်၊​ေနာက်​၂၃ၙ႐စ်​ႄကာ​မ႐ဒီ​စံ​ခႀိန်​ကို​​ခႀဳိး​ၙိုင်​သူ​ေပါ်​ထႍန်း​ခဲ့​ပါ​တယ်။​၃-ဆ​င့်​ အ​လႀား​ခုန်​ ကမၾာ့​စံ​ခႀိန်​ကို​လဲ​ အဲဒီ​​ႅပိဳင်​ပဲႍ​မ႐ာ​ ၅-ႄကိမ်​တိ​တိ​စံ​ခႀိန်​ခႀဳိးၙိုင်​​ခဲ့​ပါ​တယ်။​ မီ​တာ​၁၅၀၀နဲ့​မာ​ရ​သႍန်​ေႅပး​ပဲႍ​အ​ပါ​အ​၀င်​ တာ​​ေ၀းေႅပး​ပဲႍ​စဥ်​အ​သီး​သီး​ရဲ့​ခႀန်​ပီ​ယံ​ဆု​အား​လံုး​ကို​အာ​ဖ​ရိ​က​အား​က​စား​သ​မား​မႀား​က​ဆႍတ်​ခူး​ရ​ရ႐ိခဲ့​ႄက​တယ်။​အ​ေမ​ရိ​ကန်​အား​က​စား​သ​မား​ဒီ​ဖူစ်​ေဘ​ရီ​က​ အ​ႅမ​င့်​ခုန်​ႅပိဳင်​ပဲႍ​မ႐ာ​ ေနာက်ေကႀာ​်​ႅပန်​ခုန်​နည်း​နဲ့​ အ​ၙိုင်​ရ​ရ႐ိ​ႅပီး​ အ​ႅမ​င့်​ခုန်​နည်း​သစ်​ကို​တီ​ထႍင်​ခဲ​တယ်။

  လႍန်​ခဲ့​တဲ့​အ​ၙ႐စ်​၄၀တ​ုန်း​က​ မကၠ​ဆီ​ကို​ႅမိဳ့​မ႐ာ​ကႀ​ငး်​ပ​ခဲ့​တဲ့​ဲအဲ​့ဒီ​အို​လံ​​ပစ်​အား​က​စား​ပဲႍ​ေတာ်​ဟာ​ တစ်​ကမၾာ​လံုး​ကို​အံ့​ႄသ​ၙိုင်​ေစ​ခဲ့​တယ်။​ကမၾာ့​စံ​ခႀိန်​သစ်​​ ၄၆ခု​တင်​ၙိုင်​ခဲ့​ႅပီး​ အ​မႀဳိး​သား​မီ​တာ​၁၀၀ေႅပး​ပဲႍ​မ႐ာ​ ၁၀-စကၠန်​နဲ့​ပ​ထ​မ​ဆံုး​အ​ႄကိမ်​အ​ႅဖစ်​ ပန်း​၀င်​​ၙိုင်​ခဲ့​တယ်။​​တ​ခႀိန်​က​အို​လံ​ပစ်​အား​ကစား​ပဲႍ​ေတာ်​မ႐ာ​ သံုး​ခဲ့​တဲ့​ ေရ​ကူး​ကန်၊​ကႀႍမ်း​ဘား​အား​က​စား​ရံု၊​ဓါး​သိုင်းအား​က​စား​​ရံု​မႀား​ဟာ​ ယ​ခု​ထက်​တိုင်​ မကၠ​ဆီ​ကို​လူ​ထု​အား​က​စား​ဖံ့ႍ​ႅဖိုး​ေရး​အ​တႍက်​ ဆက်​လက်​ အ​ကႀဳိး​ႅပဳစႍမ်း​ေဆာင်​ေန​တယ်။​