ေဆာ္ဒီႏွင့္ အီရန္ ဆက္ဆံမႈ ျပန္လည္ေႏြးေထြးလာသည့္ တစ္လအတြင္း အေရွ႕အလယ္ပိုင္းတြင္ ဤ အေရးႀကီး ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚ

(GMT+08:00)2023-04-11 15:02:07  

မတ္လ ၁၀ရက္ေန႔က ေဆာ္ဒီ အာေရဗ်ႏွင့္ အီရန္ ႏွစ္ႏိုင္ငံတို႔သည္ ေဘက်င္းတြင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပဲြ က်င္းပၿပီး သံတမန္ ဆက္ဆံမႈ ျပန္လည္ထားရွိရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကပါသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ တစ္လ အတြင္း အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ေဒသတြင္ သတင္းေကာင္းႏွင့္ တိုးတက္မႈသစ္မ်ား ေန႔တိုင္းဆိုသလို ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါသည္။ ေဒသ စံေတာ္ခ်ိန္ ယခုလ ၈ရက္ေန႔က ေဆာ္ဒီအာေရဗ် သံတမန္ ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔သည္ အီရန္ ႏိုင္ငံ တီဟီရန္ ၿမိဳ႕ေတာ္သုိ႔ ေရာက္ရွိၿပီး ႏွစ္ဖက္တို႔၏ သံရံုးႏွင့္ ေကာင္စစ္ဝန္ရံုး အျပန္အလွန္ ျပန္လည္ထားရွိျခင္း လုပ္ငန္း၏ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါသည္။ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်- အီရန္ ဆက္ဆံမႈ ျပန္လည္ ေႏြးေထြးလာသည္ႏွင့္ အမွ် ယီမင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္သည္ အေရးႀကီး အခြင့္ေကာင္းလည္း ရရွိလာပါသည္။ ဆီးရီးယားႏွင့္ အျခား အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ကူးလူးဆက္ဆံမႈလည္း တိုးလာပါသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ မတ္လတြင္ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏွင့္ ဆီးရီးယား အၾကား သံရံုးျပန္လည္ ဖြင့္လွစ္ရန္ သေဘာတူညီမႈ ရရွိခဲ့ပါသည္။ ၂၀၁၁ခုႏွစ္က ဆီးရီးယား အက်ပ္အတည္း ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ အာရပ္ ႏိုင္ငံမ်ား အဖဲြ႔သည္ ဆီးရီးယား၏ အဖဲြ႔ဝင္ ႏိုင္ငံ အရည္အခ်င္းကို ရပ္စဲခဲ့ပါသည္။ လက္ရွိတြင္ ေဆာ္ဒီ အာေရဗ်-ဆီးရီးယား ဆက္ဆံမႈ ျပန္လည္ေႏြးေထြးလာျခင္းသည္ ဆီးရီးယားက အာရပ္ႏိုင္ငံ မိသားစုႀကီးသို႔ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္မည့္ သေဘာကို ေဆာင္ေနပါသည္။ ထုိ႔အျပင္၊ တူရကီႏွင့္ အီဂ်စ္ အၾကား ဆက္ဆံမႈလည္း ျပန္လည္ေႏြးေထြးလာပါသည္။ မတ္လ တတိယ ၁၀ရက္ပိုင္း တြင္ တူရကီႏွင့္ အီဂ်စ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားသည္ ကိုင္ရိုၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြး ပဲြ က်င္းပခဲ့ပါသည္။ ယင္းသည္ လြန္ခဲ့သည့္ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ အတြင္း တူရကီ ႏိုင္ငံ အေနႏွင့္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ အျဖစ္ ဝန္ႀကီးအဆင့္ အရာရွိကို ေစလႊတ္ၿပီး အီဂ်စ္ႏိုင္ငံသို႔ ခရီး လွည့္ လည္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံတို႔က သင့္ေလ်ာ္သည့္ အခ်ိန္ေရာက္လွ်င္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံမႈကို သံအမတ္ႀကီး အဆင့္အထိသို႔ ျပန္လည္တိုးျမႇင့္မည္ဟု ေၾကညာခဲ့ပါသည္။

အေရွ႕အလယ္ပိုင္း အေျခအေန အလြန္ရႈပ္ေထြး၍ ႏိုင္ငံမ်ား အၾကား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး အရိပ္အေယာင္ ျဖစ္ေပၚလာသည္မွာ မလြယ္ပါ။ အကဲခတ္မ်ားက ယင္းသည္ အတြင္းႏွင့္ ျပင္ပ အေၾကာင္းရင္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ယူဆၾကပါသည္။ အတြင္းကို ၾကည့္လွ်င္ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ျပည္သူမ်ားသည္  ၾကာရွည္ေသာ ကာလအတြင္း စစ္ေဘးဒဏ္ ခံေနရၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေပၚ ေမွ်ာ္မွန္းတမ္းတသည္မွာ အခ်ိန္ၾကာၿပီ ျဖစ္သည္။ ျပင္ပကို ၾကည့္လွ်င္ မၾကာခင္ ႏွစ္မ်ားတြင္ အေမရိကန္သည္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွ အရွိန္ျမႇင့္ ထြက္ခြာၿပီး အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ ေဒသသို႔ အာရံုစူးစိုက္မႈႏွင့္ အရင္းအျမစ္မ်ားကို ဆက္တိုက္ ေျပာင္းေပးခဲ့ပါသည္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားက အေမရိကန္သည္ မဟာမိတ္ ႏိုင္ငံမ်ား အေပၚ အစဥ္အလာ လံုၿခံဳေရး ဆိုင္ရာ ကတိျပဳခ်က္ကို စြန္႔လႊတ္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္၍ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရမႈ မရွိေၾကာင္း ယူဆၾကပါသည္။ ၄င္းတို႔၏ မဟာဗ်ဴဟာ ကိုယ္ပိုင္ ဆံုးျဖတ္မႈ ရွာႀကံရန္ အသိအျမင္သည္ သိသာစြာ တိုးျမင့္လာပါသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ရုရွား-ယူကရိန္း ပဋိပကၡသည္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ သတိေပးခ်က္ တစ္ခု က်ေရာက္လာပါသည္။ ယင္းသတိေပးခ်က္မွာ ျပင္ပမွ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မႈကို ကင္းလြတ္ၿပီး စည္းလံုးညီညြတ္မႈ ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို အားျဖည့္ျပဳလုပ္ကာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း၏ ကံၾကမၼာကို ကိုယ့္လက္ထဲတြင္ စဲြစဲြၿမဲၿမဲ ခ်ုဳပ္ကိုင္ထားရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ား အၾကား ဆက္ဆံမႈ ျပန္လည္ ေႏြးေထြးရန္ အတြက္ ဖ်န္ေျဖေပးမႈတြင္ တရုတ္ျပည္သည္ မည္သည့္ဘက္ကိုမွ် မ်က္ႏွာမလိုက္ျခင္း၊ ကိုယ္က်ိဳး မရွာျခင္း၊ အသိုင္းအဝိုင္းငယ္ ဖဲြ႔စည္းေရး မလုပ္ျခင္း ျဖစ္သည့္ သမာသမတ္က်ေသာ သေဘာထား ရပ္တည္ခ်က္ကို စဲြကိုင္ျခင္းေၾကာင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ား၏ ယံုၾကည္မႈကို ရရွိခဲ့ ပါသည္။ တရုတ္ျပည္သည္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း လံုၿခံဳေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေရး အတြက္ တိုးျမႇင့္ေပးသူ၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ စည္ပင္ သာယာေရး အတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သူႏွင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း စည္းလံုး ညီညြတ္ေရးႏွင့္ ကိုယ္႔ ေျခေထာက္ေပၚ ကိုယ္ရပ္တည္ႏိုင္ျခင္းအတြက္ တြန္းအားေပးသူ အျဖစ္ ဆက္လက္ပါဝင္ေဆာင္ ရြက္မည္ ျဖစ္ပါသည္။