Lanting ေလ့လာသုံးသပ္ျခင္း၊ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ခ်င္ကန္း - လုံျခဳံေရးကို နိုင္ငံတစ္ခုခ်င္းက မဆုံးျဖတ္သင့္ပါ

(GMT+08:00)2023-02-23 10:37:25  

၂၁ ရက္ေန႔တြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ “ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ လုံျခဳံေရးအဆိုျပဳခ်က္ အယူအဆစာတမ္း” (The Global Security Initiative Concept Paper) ကို တရားဝင္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါစာတမ္းတြင္ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ လုံျခဳံေရးအဆိုျပဳခ်က္၏ အဓိကသေဘာတရားမ်ားႏွင့္ အေျခခံမူမ်ားကို ရွင္းလင္းေဖာ္ျပထားၿပီး အဓိက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈဦးတည္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပလက္ေဖာင္းယႏၲရားမ်ားကို အတည္ျပဳထားသည္။ ၂၁ ရက္ေန႔နံနက္ပိုင္းတြင္ က်င္းပေသာ “ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ လုံျခဳံေရးအဆိုျပဳခ်က္ - လုံျခဳံေရးဆိုင္ရာ အက်ပ္အတည္းမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္ တ႐ုတ္နည္းလမ္း” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ Lanting Forum တြင္ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ခ်င္ကန္းက “Concept Paper” သည္ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထိန္းသိမ္းရန္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ တာဝန္သိတတ္မႈႏွင့္ ကမၻာ့လုံျခဳံေရးကို ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ခိုင္ျမဲေသာစိတ္ပိုင္းျဖတ္မႈကို ျပသေနသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ လုံျခဳံေရး အဆိုျပဳခ်က္ ႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္ အဆင့္ျမင့္လႈပ္ရွားမႈမ်ား သင့္ေလ်ာ္သလိုက်င္းပ၍ အားလုံးႏွင့္အတူ လုံျခဳံေရးအစီအစဥ္မ်ားအေၾကာင္း တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးမည္ဟုလည္း ၎က ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားပါသည္။

 

လုံျခဳံေရးသည္ နိုင္ငံအခ်ိဳ႕၏ သီးသန႔္မူပိုင္ခြင့္မဟုတ္၊ နိုင္ငံတစ္ခုခ်င္းက မဆုံးျဖတ္သင့္ပါ

နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ခ်င္ကန္းက လုံျခဳံေရးသည္ ကမၻာ့နိုင္ငံအသီးသီး၏ အခြင့္အေရးျဖစ္ေၾကာင္း၊ နိုင္ငံအခ်ိဳ႕၏ သီးသန႔္မူပိုင္ခြင့္ မဟုတ္သကဲ့သို႔ နိုင္ငံတစ္ခုခ်င္းက မဆုံးျဖတ္နိုင္ေၾကာင္း၊ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ လုံျခဳံေရးအဆိုျပဳခ်က္သည္ တစ္ကမၻာလုံးရွိ ျပည္သူမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ဝန္ေဆာင္မႈေပးၿပီး တစ္ကမၻာလုံးရွိ ျပည္သူမ်ား၏ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို ထိန္းသိမ္းေပးေၾကာင္း၊ နိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းမွ စည္းလုံးညီညြတ္စြာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္၍ အတူျမႇင့္တင္သင့္ေၾကာင္း၊ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ လုံျခဳံေရး အဆိုျပဳခ်က္တြင္ ပါဝင္လိုသည့္ မည္သည့္နိုင္ငံကိုမဆို မိမိတို႔ ႀကိဳဆိုေၾကာင္း၊ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို စိတ္ရင္းမွန္ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ပါက မိမိတို႔ ေထာက္ခံအားေပးေၾကာင္း ေျပာၾကားပါသည္။

 

တ႐ုတ္နိုင္ငံတြင္ လုံျခဳံမႈမရွိပါက ကမၻာႀကီးတြင္လည္း လုံျခဳံမႈရွိမည္ မဟုတ္

နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ခ်င္ကန္းက တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္မႈသည္ ေဘးကင္းလုံျခဳံမႈရွိေသာ နိုင္ငံတကာပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ခြဲျခား၍မရေၾကာင္း၊ အလားတူပင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံတြင္ လုံျခဳံမႈမရွိပါက ကမၻာႀကီးတြင္လည္း လုံျခဳံမႈရွိမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ ပဋိပကၡ သို႔မဟုတ္ စစ္ပြဲမ်ားကို မည္သည့္အခါမွ မလႈံ႔ေဆာ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အျခားနိုင္ငံမ်ား၏ နယ္ေျမကို တစ္လက္မမၽွ မက်ဴးေက်ာ္ခဲ့ဖူးေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ တ႐ုတ္နိုင္ငံအေပၚ ျပင္ပမွ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ား အဆက္မျပတ္ ျမင့္မားလာေနၿပီး ပိုမိုဆိုရြားလာလ်က္ရွိကာ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာႏွင့္ လုံျခဳံေရးကို ဆိုးရြားစြာ ၿခိမ္းေျခာက္ေနေၾကာင္း၊ မိမိတို႔သည္ ႀကီးစိုးမႈဝါဒႏွင့္ ပါဝါနိုင္ငံေရး ပုံစံအားလုံးကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆန႔္က်င္ေၾကာင္း၊ စစ္ေအးတုိက္ပဲြစိတ္ဓာတ္ႏွင့္ အုပ္စုဖြဲ႕ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ျခင္းကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆန႔္က်င္ေၾကာင္း၊ ျပင္ပအင္အားစုမ်ားက တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရး ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းကုိ ျပတ္ျပတ္သားသား ဆန႔္က်င္ေၾကာင္း၊ နိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ၊ လုံျခဳံေရး၊ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အက်ိဳးစီးပြားမ်ားႏွင့္ နိုင္ငံတကာ တရားမၽွတမႈ၊ မွန္ကန္ေျဖာင့္မတ္မႈမ်ားကို ျပတ္ျပတ္သားသား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေၾကာင္း ေျပာၾကားပါသည္။

 

ယူကရိန္းအက်ပ္အတည္း တစ္ႏွစ္ျပည့္ခ်ိန္တြင္ မီးေလာင္ရာေလပင့္ျခင္းကို ရပ္တန႔္ၿပီး တ႐ုတ္နိုင္ငံအေပၚ အျပစ္ပုံခ်ျခင္းကို ရပ္တန႔္ပါ

နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ခ်င္ကန္းက အက်ပ္အတည္း ျဖစ္ပြားလာခ်ိန္မွစ၍ တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ အမွန္ႏွင့္အမွားကို အျမဲတမ္း အေျခခံၿပီး ဓမၼဓိ႒ာန္က်က် တရားမၽွတမႈကို လိုက္နာခဲ့ေၾကာင္း၊ သမၼတ ရွီက်င့္ဖိန္က “လုပ္ေဆာင္သင့္သည့္ အခ်က္ေလးခ်က္” ၊ “အတူတကြေဆာင္ရြက္ရန္ အခ်က္ေလးခ်က္” ၊ “ေတြးေခၚမႈသုံးရပ္” တို႔ကို အဆိုျပဳထားၿပီး အေျခအေန ေျပေလ်ာ့လာေစရန္၊ အက်ပ္အတည္းကို ေျဖရွင္းနိုင္ေစရန္ တာဝန္သိ၍ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ အခန္းက႑မွ ပါဝင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ မိမိတို႔သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္နိုင္ရန္ ဆက္လက္တိုက္တြန္းၿပီး ယူကရိန္းအက်ပ္အတည္းကို နိုင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္းနိုင္ရန္ တ႐ုတ္ဉာဏ္ပညာ ပံ့ပိုးေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေဆြးေႏြးညႇိႏွိုင္းမႈမ်ား ျမႇင့္တင္နိုင္ရန္၊ အားလုံး၏ စိုးရိမ္မႈမ်ားကို ေျဖရွင္းနိုင္ရန္၊ ဘုံလုံျခဳံေရးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္ရန္ နိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္း ႏွင့္အတူ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ မီးေလာင္ရာေလပင့္ျခင္းကို ခ်က္ခ်င္းရပ္တန႔္ရန္၊ တ႐ုတ္နိုင္ငံအေပၚ အျပစ္ပုံခ်ျခင္းကို ရပ္တန႔္ရန္၊ “ယေန႔ ယူကရိန္း၊ မနက္ဖန္ ထိုင္ဝမ္” ဟူ၍ လႈံ႔ေဆာ္ေနျခင္းကို ရပ္တန႔္ရန္ သက္ဆိုင္ရာနိုင္ငံမ်ားကို တိုက္တြန္းေၾကာင္း ေျပာၾကားပါသည္။