“အေမရိကန္ပုံစံ ဒီမိုကေရစီ” ေရာက္ရွိသည့္ ေနရာတိုင္းတြင္ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အတိ ၿပီးေနသည္ကို ေတြ႔ျမင္ရ

ၾသဂုတ္လ ၂၉ ရက္ေန႔က အီရတ္္ႏိုင္ငံ ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ ျပင္းထန္ေသာ ပဋိပကၡတစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ လူ၃၀ထက္မနည္း ေသဆုံးၿပီး ရာႏွင့္ခ်ီ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။ အေမရိကန္စစ္တပ္က အဓိက အကာအကြယ္ေပးထားသည့္ “စိမ္းလန္းဇုန္”ကိုေတာင္ ဒုံးက်ည္တိုက္ခိုက္မႈ ခံခဲ့ရသည္။ New York Timesက ယင္းသည္ အီရတ္အတြက္ အႏၲရာယ္ပိုမ်ားသည့္ အဆင့္ကာလသုိ႔ ဝင္ေရာက္ေနသည့္ အစပိုင္း ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရာရွိေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပသည္။

အရင္းခံအားျဖင့္ အီရတ္တြင္ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္မႈကို အစျပဳသူသည္ အေမရိကန္ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္သည္ အီရတ္စစ္ပြဲကို လံႈ႔ေဆာ္ၿပီး စစ္ပြဲအၿပီးတြင္ “အေမရိကန္ပုံစံ ဒီမိုကေရစီ” ကို အတင္းအက်ပ္ ထည့္သြင္းခဲ့သည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ နီးပါး လက္ေတြ႔ေဖာ္ေဆာင္ၿပီးေနာက္၊ "ဒီမိုကရက္တစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး"ဆိုသည္က အီရတ္ႏိုင္ငံကို ပ်က္စီးေစခဲ့သည္။

ႏိုင္ငံေရးအရ အေမရိကန္သည္ အေနာက္တိုင္း ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို အီရတ္သုိ႔ ထည့္သြင္းကာ ဘာသာေရးဂိုဏ္းမ်ား အၾကား အာဏာခဲြေဝၿပီး အျပန္အလွန္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားသည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုံစံကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ကာ့ဒ္လူမ်ိဳးသည္ သမၼတ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ တာဝန္ကို အစၥလာမ္ ရွီးယိုက္ဂိုဏ္းႏွင့္ ဆြန္နီဂိုဏ္းအသီးသီးက ထမ္းေဆာင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အီရတ္ႏိုင္ငံသည္ နိုင္ငံေရးအရ နက္ရွိုင္းစြာ ကြဲလြဲခဲ့ၿပီး နိုင္ငံေရး ပါတီဂိုဏ္းမ်ား အၾကား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဆီသို႔ ေရာက္ရွိရန္ ခက္ခဲေစသည္။

စီးပြားေရးအရ စစ္ပြဲမ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡမ်ားသည္ အီရတ္စီးပြားေရးအေပၚ မေရမတြက္ႏိုင္ေသာ ဆုံးရွုံးမွုမ်ား ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ သက္ဆိုင္ရာ စာရင္း အရ ၁၉၉၀ျပည့္ႏွစ္တြင္ အီရတ္နိုင္ငံ၏ လူတစ္ဦးခ်င္း ပ်မ္းမွ် GDPပမာဏမွာ ၁၀၃၅၆ ကန္ေဒၚလာရွိေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ ၂၀၂၀ျပည့္ႏွစ္တြင္ ၄၁၅၇ ကန္ေဒၚလာအထိ က်ဆင္းသြားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

လုံျခဳံေရးအရ အီရတ္ ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနရွုပ္ေထြးမႈေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္ဝါဒ လ်င္ျမန္စြာ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာၿပီး အီရတ္ျပည္သူမ်ားသည္ တိုက္ရိုက္ သားေကာင္မ်ား ျဖစ္လာျပန္သည္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွ ၂၀၂၁ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္စဥ္ ပ်မ္းမၽွ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈ ၃၄၀၀ခန႔္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး တိုက္ခိုက္မွု တစ္ခုစီတြင္ ပ်မ္းမၽွ အျပစ္မဲ့လူ၄ဦး ေသဆုံးခဲ့ေၾကာင္း Iraq War Civilian Deaths Statistics website အရ သိရသည္။

အီရတ္၏နိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မွုသည္ အီရတ္တြင္ အေမရိကန္က"အေမရိကန္ပုံစံ ဒီမိုကေရစီ"ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရာ၌ လုံး၀ မေအာင္ျမင္ေၾကာင္း ျပသေနသည္။ အေျခခံအားျဖင့္ ေျပာရလၽွင္ ဤသည္မွာ အတင္းအက်ပ္ ပုံေဖာ္ထားေသာ "အေမရိကန္ပုံစံ ဒီမိုကေရစီ" နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ မေနႏိုင္ေသာေၾကာင့္သာ မဟုတ္ဘဲ အေမရိကန္မွ တင္ပို႔သည့္အရာသည္ ဒီမိုကေရစီ ဟန္ေဆာင္ထားမႈျဖင့္ အမွန္တကယ္ အႏိုင္က်င့္မႈႏွင့္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္၏ ဗိုလ္က်လႊမ္းမိုးေရးအာဏာကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ရန္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ႀကိဳးပမ္းမႈ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္လည္း ျဖစ္သည္။

အာဖဂန္နစၥတန္မွ အီရတ္အထိ၊ “အေမရိကန္ပုံစံ ဒီမိုကေရစီ” လက္ထဲတြင္ မည္သည့္ေနရာ၌မဆို ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ ပဋိပကၡမ်ား၊ အျပစ္မဲ့ သားေကာင္မ်ားႏွင့္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ဒုကၡသည္ အမ်ားအျပား ရွိေနသည္။ ႏွစ္ေပါင္း၂၀အၾကာတြင္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းရွိ အျပစ္မဲ့လူတစ္သန္းနီးပါးသည္ “အေမရိကန္ ပံုစံ ဒီမိုကေရစီ”ေၾကာင့္ သားေကာင္မ်ား ျဖစ္လာသည္။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းသည္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသတြင္ အေမရိကန္၏ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္မႈမ်ားကို အေရးယူရမည္ျဖစ္သည္။