သမိုင္းသက္တမ္း ႏွစ္ေပါင္း (၃၁၀၀)ေက်ာ္ ရွည္လ်ားတဲ့ ရွီးအန္းျမိဳ႔ဟာ တရုတ္ျပည္သမိုင္းမွာ မင္းဆက္(၁၃)ဆက္တိုင္တိုင္ ထီးနန္းစိုးစံခဲ့တဲ့ျမိဳ႔ေတာ္ေဟာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေျမေအာက္ စစ္ရုပ္တုဗိမါန္၊ တာ့ယန္႔ ေစတီပုထိုး အပါအဝင္ ကမၻာမွာ နာမည္ေက်ာ္ ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားရာေနရာမ်ား ရိွတဲ့အျပင္ ဆိတ္သားဟင္းခါး၊ ဆန္ျပားသုပ္၊ ဝက္သားမုန္႔ညွပ္၊ ေကာက္ညွင္းမုန္႔၊ တည္သီးမုန္႔၊ ဝက္သားလံုးဟင္းခ်ဳိခ်ဥ္စပ္ စတဲ့ အရသာ တမူထူးျခားတဲ့ အစားအစာ အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖံုဖံုရိွလို႔ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္က ခရီးသည္ေတြကို ဆြဲေဆာင္ေနပါတယ္။ အဲဒိအစားအစာေတြကေန ရွီးအန္းျမိဳ႔ရဲ့ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ သမိုင္းေၾကာင္းေတြကို တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း ျပန္လည္ ေလ့လာ သိရိွႏိုင္ပါတယ္။

အစီအစဥ္မစခင္မွာပဲ အပိုင္း(၃)နဲ႔ဆိုင္တဲ့ ေမးမြန္း(၂)ခုကို အရင္ေျပာျပထား္ပါမယ္။

၁။ စန္ရွီးျပည္နယ္က နာမည္ၾကီးအစားအစာေတြကိုေဖၚျပပါ။

၂။ စန္ရွီး ဆန္ျပားသုပ္ကို ဘာနဲ႔လုပ္ပါသလဲ။

အသက္(၈၀)ျပည့္ေတာ့မယ့္ ဖိုးက်န္းဟာ ရွီးအန္းမွာေမြး၊ ရွီးအန္းမွာၾကီးျပင္းလာတဲ့ ရွီးအန္းသား တစ္ေယာက္ပါ။ ဆိတ္သားဟင္းခါးဆို တစ္သက္လံုးစားေနေပမဲ့ စားမဝႏိုင္ေသးဘူးလို႔ သူေျပာပါတယ္။ ဆိုစမွတ္အရ စုန္႔မင္းဆက္ေခတ္ရဲ့ ပထမဆံုးဘုရင္ ေက်ာက္ခြမ္းရင့္ ဘုရင္မျဖစ္ခင္တုန္းကေပါ့၊ တစ္ေန႔ မွာေတာ့ သူဟာ ခ်မ္အန္းျမိဳ႔ကိုေရာက္ရိွခဲ့ပါတယ္။ အဲဒိအခ်ိန္မွာ ရာသီဥတုကေအး၊ ဗိုက္ကလည္းဆာ၊ ဗိုက္ဆံလည္း မရိွတဲ့သူ႔မွာ မုန္႔တစ္လံုးပဲပါလို႔ ခပ္မာမာ မုန္႔ဖတ္ၾကီးကိုပဲ ဝါးစားလိုက္ရေတာ့တာေပါ့။ လမ္းေဘး ဆိတ္သားဟင္းခ်ိဳဆိုင္က ဖိုးဖိုးတစ္ေယာက္က သူ႔ကိုသနားလို႔ ဆိတ္သားဟင္းခ်ိဳ တစ္ပန္းကန္ကိုခပ္ျပီး သူ႔ကိုတိုက္ပါတယ္။ ေက်ာက္ခြမ္းရင့္က သူ႔မွာရိွတဲ့ မုန္႔ဖတ္မာမာၾကီးကို ဟင္းခ်ိဳထဲဖဲ့ထည့္ျပီး ပူပူေႏြးေႏြး စားလိုက္ျပီးေနာက္ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို အားျပန္ရိွလာကာ စိတ္ပ်က္စရာေတြေမ့ေပ်ာက္သြားကာ အားက်ိဳးမာန္တက္နဲ႔ ခရီးဆက္ႏွင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘုရင္ျဖစ္လာျပီးတဲ့ ေနာက္ ေက်ာက္ခြမ္းရင့္ဟာ ကမၻာေပၚက အေကာင္းဆံုး စားေကာင္းေသာက္ဖြယ္ေတြကို အကုန္ စားဘူးေပမယ့္  အဲဒိဆိတ္သားဟင္းခ်ိဳကိုပဲ စိတ္ထဲမွာစြဲလမ္းေနပါတယ္။ ဒီေတာ့ နန္းတြင္း စားဖိုမွဴးေတြကို အမိန္႔ေတာ္ခ်ျပီး ၾကိမ္ဖန္ေပါင္းမ်ားစြာ စမ္းသပ္ခ်က္ေစခဲ့ျပီးေနာက္ အခုလိုနာမည္ၾကီးတဲ့ ဆိတ္သားဟင္းခါး ျဖစ္လာပါတယ္။

ဖိုးက်န္းကဒီလိုေျပာပါတယ္၊ နာမည္အၾကီးဆံုးကေတာ့ ဆိတ္သားဟင္းခါးေပါ့၊ ေနာက္ျပီး ဆန္ျပားသုပ္ရယ္၊ ဝက္သားမုန္႔ညွပ္ရယ္၊ အဲဒါေတြအားလံုးက ရွီးအန္းရဲ့ ထူးျခားတဲ့ ေဒသစာေတြေပါ့၊ မင္းဆက္(၁၃)ဆက္ရဲ့ ျမိဳ႔ေတာ္ျဖစ္ဖူးခဲ့ျပီး တစ္ျခားဘယ္ေနရာမွာမွ မရိွတဲ့အစားအစာေတြ ဒီမွာ အကုန္ ရိွပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ဆိတ္သားဟင္းခါးက အရသာ ခ်ိဳျမိန္ျပီး လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ရိွတဲ့အျပင္ အစာအိမ္အတြက္ ေကာင္းျပီး အဆာခံႏိုင္တဲ့ အစားအစာတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ရွီးအန္းျမိဳ႔ဟာ တိရာစာၦန္ ထိန္းေက်ာင္းရာ နယ္ေျမနဲ႔နီးလို႔ အမဲသား၊ဆိတ္သားေတြကို အဓိကစားၾကပါတယ္။ ဆိတ္သားဟင္းခါးထဲမွာ ႏူးျပီး အိေနတဲ့အသားေတြနဲ႔ ဟင္းရည္ခပ္ပ်စ္ပ်စ္ကို မုန္႔ဖတ္နဲ႔အတူတူေသာက္လိုက္ရရင္ ရနံ႔ေမႊးၾကိဳင္ျပီး အီျခင္း၊ျပဳျခင္းလံုးဝမရိွဘဲ ေသာက္လို႔အရမ္းေကာင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရွီးအန္းကိုေရာက္လာတဲ့ ျပည္တြင္းျပည္ပခရီးသည္တိုင္းက ဆိတ္သားဟင္းခါးကို မစားမျဖစ္စားရတဲ့ အစားအစာတစ္မ်ိဳး ျဖစ္လာ ပါတယ္။

ရွီးအန္းျမိဳ႔က နာမည္ၾကီး မြတ္စလင္စားေသာက္ဆိုင္တန္းမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားႏွစ္ေယာက္ ဟာ ရထားေပၚကဆင္းဆင္းခ်င္း အဲဒိေနရာကိုတန္းျပီးသြားပါတယ္။ ဆိတ္သားဟင္းခါး၊ ဝက္သား မုန္႔ညွပ္၊ စန္ရွီးဆန္ျပားသုပ္၊ ေကာ္ရည္ေခါက္ဆြဲခ်ဥ္စပ္ စတဲ့နာမည္ၾကီးအစားအစာေတြကို တစ္ခုမွ မက်န္ ရေလေအာင္အားလံုးစားပစ္မယ္လို႔လည္း ေၾကြးေၾကာ္ျပီးသြားၾကတာတဲ့ေလ။ 

ေရွးတုန္းကပံုျပင္တစ္ပုဒ္ကိုေျပာျပပါမယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀၀)ေက်ာ္တုန္းကေပါ့။ တစ္ႏွစ္ မွာေတာ့ စန္ရွီးျပည္နယ္မွာမိုးေခါင္ေရရွားျဖစ္ေလေတာ့ ျပည္သူေတြကရိကၡာခြန္ကိုမေဆာင္ႏိုင္ၾကပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လီရွီအယ့္ လို႔ ေခၚတဲ့လူတစ္ေယာက္ဟာ ဆန္ကိုၾကိတ္ကာ မုန္႔ျပားေပါင္းျပီး ခ်င္းရွီဟြမ္း ဘုရင္ကို ဆက္သခဲ့ပါတယ္။ ဆန္မုန္႔ျပားကိုစားျပီး ဘုရင္ကဝမ္းသာလြန္းလို႔ ရိကၡာခြန္ကို လံုးဝ လြတ္ျငိမ္းေစတဲ့အျပင္၊ ေန႔တိုင္းေန႔တိုင္းသူစားႏိုင္ေအာင္ အဲဒိလူကိုခ်က္ခိုင္းခဲ့ပါသတဲ့။ 

ဆန္ျပားသုပ္ကို ဆန္မုန္႔ ဒါမွမဟုတ္ ဂ်ံဳမုန္႔နဲ႔လုပ္တာျဖစ္ျပီး အဟာရဓါတ္အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွတဲ့အျပင္ ေႏြရာသီလို ပူအိုက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ တစ္ပန္းကန္ေလာက္စားလိုက္ရရင္ အပူဓါတ္က်ေစႏိုင္ျပီး တစ္ကိုယ္လံုး ေအးသြားႏိုင္ေစပါတယ္။

စန္ရွီးျပည္နယ္မွာ "ထူးဆန္းတဲ့အရာ(၈)ခု"ရိွတဲ့အထဲမွာ "ကိုေခြ"မုန္႔ဟာလည္း တစ္မ်ိဳးအပါအဝင္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ "ကိုေခြ"မုန္႔ဆိုတာဟာ ဂ်ံဳမုန္႔ဖတ္ထဲကို အသားညွပ္ထားတဲ့ အစားအစာတစ္မ်ိဳးပါ။ ပထမဦးဆံုး ဆီနဲ႔ဂ်ံဳမုန္႔ကိုေရာႏွယ္ျပီး ေဖါင္းေဖါင္းေလးျဖစ္ေအာင္ ဖုတ္ရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အဆီပါတဲ့ ဝက္သားတုံးေလးကို အဲဒိဖုတ္ထားတဲ့အထဲကိုထည့္ပါတယ္။ မုန္႔ရဲ့အနားမွာထူျပီး လံုးဝပိတ္ထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အရည္ေတြလံုးဝယိုထြက္မလာပါဘူး။ စားလိုက္တာလည္း ႏူးညံ့ေနတဲ့ အသားေလး၊ အခြံၾကြတ္ၾကြတ္ေလးေတြကို ဟင္းရည္ရႊဲရႊဲနဲ႔စားလိုက္ရတာဆိုေတာ့ အရသာေမႊးျပီး စိတ္ဘဝင္ႏွလံုး ပီတိဖုံးေစပါတယ္ရွင္။

ေခတၱရွီးအန္းျမိဳ႕ေရာက္ ဗယ္နီဇြဲလားပညာရွင္ အန္တိုနီအို မိုနီလာက၊ ရွီးအန္းျမိဳ႕ရဲ့ ဆြဲေဆာင္မႈ အရိွဆံုးေနရာကိုေျပာရရင္ အစားအစာေတြစားရင္းနဲ႔ အဲဒီျမိဳ႔ရဲ့ ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္းကိုပါ သိရိွႏိုင္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

 "အဲဒီေနရာဟာ တရုတ္ျပည္ရဲ့ ဗဟိုအခ်က္အခ်ာတင္မကပါဘူး၊ တစ္ကမၻာလံုးရဲ့ ဗဟိုအခ်က္အခ်ာ လည္း ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္၊ မေရတြက္ႏိုင္ေအာင္မ်ားျပားတဲ့ အစားအစာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို အရမ္းၾကိဳက္ပါတယ္၊ တစ္ကယ္လို႔အခြင့္ရိွရင္ ရွီးအန္းျမိဳ႔ကိုထပ္လာခ်င္ပါေသးတယ္"လို႔ အန္တိုနီအို မိုနီလာကေျပာပါတယ္။

ကဲ၊ ေသာတရွင္မ်ားရွင္၊ ရွီးအန္းျမိဳ႔ရဲ့ အစားအစာေတြနဲ႔ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈေတြကို ကိုယ္တိုင္လာျပီး ခံစားႏိုင္ေအာင္ ေသာတရွင္းမ်ားကိုဖိတ္ေခၚခ်င္ပါတယ္။ အစီအစဥ္ေနာက္ဆံုးမွာ ေမးခြန္းေတြကိုထပ္ျပီး ေၾကညာပါမယ္။ ေမးခြန္း(၁)၊ စန္ရွီးျပည္နယ္က နာမည္ၾကီးအစားအစာေတြကိုေဖၚျပပါ။ ေမးခြန္း(၂)၊ စန္ရွီး ဆန္ျပားသုပ္ကို ဘာနဲ႔လုပ္တာပါသလဲ။ ေသာတရွင္မ်ားရွင္၊ ဒီေန႔ စြဲလမ္းစရာ တရုတ္ျပည္ရဲ့ အရသာ အပိုင္း(၃)ကို ဒီတင္ပဲရပ္နားလိုက္ပါမယ္။ ေသာတရွင္မ်ား က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစရွင္။