တိ​ဗ​က်​ေဒ​သ​ရ႔ဲ​ပ​ညာ​ေရး​လုပ်​ငန်း​လ​ႀင်​ႅမန်​စႍာ​ဖံႍ႔​ႅဖိဳး​တိုး​တက်​လာတဲ႔​အ​ေႄကာင်း​ဒု​တိ​ယ​ပိုင်း​

    စင်​စစ်​အား​ႅဖင်႔​ လႍန်​ခဲ႔​တဲ႔​-၁၉၅၀ခ​ုန႐စ်​ ဟို​ဘက်​ပိုင်း​က​ တိ​ဗ​က်​ေဒ​သ မ​လႍတ်​ေႅမာက်​ခင်​က​ နိုင်​ငံ​ေရး​နဲ့​ဘာ​သာ​ေရး​ကို​ ေပါင်း​စပ်​ထား​တဲ႔​ ပ​ေဒ​သ​ရာဇ်​ေႅမ​ကႀႍန်​စံ​နစ်​ကို​​ု​ န႐စ်​ရ႐ည်​လ​မႀား​ကႀင့်​သံုးခဲ႔​​ႅခင်း​ေႄကာင်႔​ ေခတ်​ေနာက်​ကႀ​ႅပီး​ တံ​ခါး​ပိတ်​ထား​တဲ႔​ အ​ေႅခ​အ​ေန​မ႐ာ​ ရ႐ိ​ပါ​တယ်။​တိ​ဗ​က်​ေဒ​သ​တစ်​ခု​လံုး​မ႐ာ​ ေခတ်​မ႐ီပံု​မ႐န်​ေကႀာင်း​တစ်​ေကႀာင်း​မ႐​ မ​ရ႐ိ​ဘဲ​ အုပ်​ခႀဳပ်​ေရး​ပိုင်း​မ႐ာ​ ဘုန်း​ႄကီး​ရ​ဟန်း​နဲ့​  မ႐ဴး​မႀိဳး​မတ်​နႍယ်​ရဲ႔​သား​​သ​မီးမႀား​အ​တႍက်​ ဘု​ရား​ေကႀာင်းနဲ့​​​တိ​ဗ​က်​ေဒ​သ ​ၙ​ၵရ​အ​စိုး​ရ​က​ ဖႍင့်​ထား​တဲ႔​ ​ေကႀာင်း​သာရ႐ိ​ပါ​တယ်။​အဲ​ဒီ​အ​ခႀိန်​တုန်း​က​ တိ​ဗ​က်​ေဒ​သ​မ႐ာ​ မူ​လ​တန်း​ေကႀာင်း​တက်​နိုင်​တဲ႔​ က​ေလး​မႀား​ရဲ႔​ ေကႀာင်း​တက်​န႐ုန်း​မ႐ာ​ ၂-ရာ​ခိုင်​န႐ုန်း​ေအာက်​သာ​ ရ႐ိ​ပါ​တယ်။​လူ​ငယ်​နဲ့​လူ​လတ်​ပိုင်း​​စာ​မ​တတ်​သူန႐ုန်း​မ႐ာ​ ၉၅-ရာ​ခိုင်​န႐ုန်း​ရ႐ိ​ပါ​တယ်။​

    တိ​ဗ​က်​ေဒ​သ​ကို​ ႅငိမ်း​ခႀမ်း​တဲ႔​နည်း​လမ်း​ႅဖင်႔​ လႍတ်​ေႅမာက်​ေစ​ခဲ႔​တဲ႔​ေနာက်​ပိုင်း​မ႐ာ​ ဗ​ဟို​အ​စိုး​ရ​ဟာ​ တိ​ဗက်​ပ​ညာ​ေရး​လုပ်​ငန်း​ဖႍ႔ံ​ႅဖိဳး​တိုး​တက်​ေရး​လုပ်​ငန်း​ေဆာင်​ရႍက်​ရာ​မ႐ာ​ အ​ေရး​ႄကီး​တဲ႔​အ​ခန်း​က​ဏၱမ႐​ အ​စဥ်​တ​စိုက်​ပါ​၀င်​ေဆာင်​ရႍက်​ခဲ႔ပါ​တယ်။​ဗ​ဟို​အ​စိုး​ရ​ဟာ​ တိ​ဗ​က်​ပ​ညာ​ေရး​လုပ်​ငန်း​အ​တႍက်​ အ​ရင်း​အ​န႐ီး​မႀား​စႍာ​တိုး​ႅမ႐င်႔​​ႅပီး​ အ​ထူး​အ​ခႍင်႔​အ​ေရး​မူ​၀ါဒ​မႀား​ကို​ ေရ႐႔​ဆင်႔ေနာက်​ဆက်​ကႀင်႔​သံုး​လာ​ခဲ႔​ပါ​တယ်​။​ဥ​ပ​မာ​အား​ႅဖင်႔​ေႅပာ​ရ​မယ်​ဆို​ရင်​ ေကႀာင်း​သား​အား​လုံး​ရဲ႔​ စ​ားရိတ်​​ႅငိမ်း​ပ​ညာ​ေရး​စံ​နစ်​၊ ေကႀး​လက်​ေဒ​သ​နဲ့​ ေမႍး​ႅမဴ​ေရး​ေဒ​သ​မႀား​က​ ေကႀာင်း​ေတႍ​​မ႐ာ​ ေကႀာင်း​အိပ်​ေကႀာင်း​စား​စံ​နစ်၊​တိ​ဗက်​လူ​မႀိဳး​ မူ​လ​တန်း​ေကႀာင်း​က​ တကၠ​သိုလ်​ေကႀာင်း​ေအာင်​တဲ႔​အ​ခႀိန်​အ​ထိ​ ေကႀာင်းစ​ရိတ်​အား​လံုး​ကို​ အ​စိုး​ရက​ ​ထုတ်​ေပး​​တဲ​႔စံ​နစ်​စ​တာ​တို့​ကို​ ကႀင်႔​သံုး​မ​႐ာႅဖစ်​ပါ​တယ်။​

    တစ်​ခႀိန်​တည်း​မ႐ာ​ဘဲ​ ဗ​ဟို​အ​စိုး​ရ​က​ တိ​ဗက်​ပ​ညာ​ေရး​ဆိုင်​ရာ​ အ​ေႅခ​ခံ​အ​ေဆာက်​အ​အံု​တည်​ေဆာက်​ေရး​အ​တႍက်​ ေငႍ​ပို​ႅပီး​ ထုတ်​ေပး​လာ​ခဲ႔​ပါ​တယ်။​တိ​ဗက်​ကိုယ်​ပိုင်​အုပ်​ခႀဳပ်​ေဒ​သ​ပ​ညာ​ေရး​ဦး​စီး​ဌာ​န​ဒု​တိ​ယ​ညႍန်​ႄကား​ေရး​မ႐ဴး​ခႀဳပ်​-တူ​ကႀန်႔​ကုန်း​က​ ၂၀၀၁ခု​န႐စ်​က​ ၂၀၀၆ခု​န႐စ်​အ​ထိ​ ဗ​ဟို​အ​စိုး​ရ​ဟာ​ တိ​ဗက်​ပ​ညာ​ေရး​ဆိုင်​ရာ​ အ​ေႅခ​ခံ​အ​ေဆာက်​အ​အံု​တည်​ေဆာက်​ေရး​အ​တႍက်​ ယႍမ်​ေငႍ​၂႔၃-ဘီ​လႀံထုတ်​ေပးႅပီး​ မူ​လ​တန်း​၊အ​လယ်​တန်း​နဲ႔​အ​ထက်​တန်း​ေကႀာင်း​​ေကႀာင်း​ေဆာင်​မႀား​ႅပဳ​ႅပင်​​ႅပီး​   တိ​ဗက်​တကၠ​သိုလ်​ေကႀာင်း​မ႐ာ​ ​ေကႀားင်ေဆာ​င်​သစ်​မႀား​ေဆာက်​လုပ်​​ခဲ႔​ပါ​တယ်​၊​​​မူ​လ​တန်း၊​အ​လယ်​တန်းေကႀာင်း​နဲ႔​အ​ထက်​တန်း​ေကႀာင်း​မႀား​မ႐ာ​ ေခတ်​မ႐ီ​အ​ေ၀းသင်​ပ​ညာ​ေရး​လုပ်​ငန်း​မႀား​ေဆာက်​လုပ်​ခဲ႔​ပါ​တယ်​၊​တိ​ဗက်ေကႀာင်း​မႀားရဲ႔​ ​​အ​ေႅခ​အ​ေန​ ႄကီး​မား​စႍာ​ေႅပာင်း​လဲ​ေကာင်း​မႍန်​လာ​ခဲ႔​ပါ​တယ်​လို့​ ေႅပာ​ႄကား​ခဲ႔​ပါ​တယ်။​ဒု​တိ​ယ​ညႍန်​ႄကား​ေရး​မ႐ဴး​ခႀဳပ်​-တူ​ကႀန်႔​ကုန်း​က​

    အ​ခု​အ​ခႀိန်​မ႐ာ​ တိ​ဗက်​ေဒ​သ​တစ်​ခု​လံုး​မ႐ာ​ မူ​လ​တန်း​ေကႀာင်း​-၈၈၀ရ႐ိ​ႅပီး​ ေကႀာင်း​သူ​ေကႀာင်း​သားဦး​ေရမ႐ာ​ ​စု​စု​ေပါင်း​ ၃-သိန်း​၃-ေသာင်း၃ေထာင်​ရ႐ိ​ပါ​တယ်။​​အ​လယ်​တန်း​​ေကႀာင်း​သူ​ေကႀာင်း​သား​ဦး​ေရမ႐ာ​ ၁-သိန်း​ ၄-ေသာင်း​ ၅-ေထာင်​ရ႐ိ​ပါ​တယ်၊​ရိုး​ရိုး​အ​ထက်​တန်း​ေကႀာင်း​နဲ႔​ အ​လယ်​တန်း​အ​တတ်​ပ​ညာ​ေကႀာင်း ​ေကႀာင်း​သူ​ေကႀာင်း​သား​ဦး​ေရ​မ႐ာ​ ၅-ေသာင်း​၉-ေထာင်​ရ႐ိ​ပါ​တယ်၊​တကၠ​သိုလ်​ေကႀာင်း​​သူ​ေကႀာင်း​သား​ဦး​ေရ​မ႐ာ​ ၂-ေသာင်း​ရ​-ေထာင်​ရ႐ိ​ပါ​တယ်။​အ​ရပ်​က​ လုပ်​ကိုင်​တဲ႔​ပ​ညာ​ေရး၊​ ဆက်​လက်​ပ​ညာ​သင်​ေရး​နဲ႔​ ေခတ်​မ႐ီ​အ​ေ၀းသင်​ပ​ညာ​ေရး​ဟာ​လည်း​ တိုး​တက်​မ႐ု​သစ််မႀား​ရ​ရ႐ိ​ခဲ႔​ပါ​တယ်​လို့​ ေႅပာ​ႄကား​ခဲ႔ပါ​တယ်​။