ျငိမ္းခ်မ္းေရးသို႕ရည္ရြယ္သည့္ အာရွယဥ္ေက်းမႈေဆြးေႏြးပြဲ
ျပီးခဲ့တဲ့ စေနေန႕တုန္းက အလုပ္နားရက္မို႕ ေဘက်င္းမွာရိွတဲ့ အုိလံပစ္အားကစားျပိဳင္ပြဲၾကီး က်င္းပခဲ့ရာ အိုလံပစ္တာ၀ါ ငွက္သိုက္ အေဆာက္အအံုဘက္ကို သြားျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုသြားတဲ့အခါ ငွက္သိုက္အေဆာက္အအံုထဲကိုျဖတ္၀င္ဖို႕ လမ္းတစ္ခ်ိဳ႕ပိတ္ထားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ပိတ္ထားတဲ့ လမ္းေတြ ေရွ႕မွာလည္း လံုျခံဳေရးေတြက အျပည့္။ ဘာေၾကာင့္ပိတ္ထားတယ္ဆိုတာ သိခ်င္တာနဲ႕ ကၽြန္မတို႕လည္း လံုျခံဳေရးေတြကို ေမးၾကည့္မိပါတယ္။ သူတို႕အေျဖအရ အခမ္းအနားပြဲၾကီးတစ္ခု ရိွလို႕ပိတ္ထားတာ။ ၂၃ ရက္ေန႕မွ ျပန္ဖြင့္ပါမယ္တဲ့။ ဒီေတာ့ ကၽြန္မတို႕လည္း လာရင္းလက္စ ဒီတိုင္းေတာ့လွည့္မျပန္ခ်င္တာနဲ႕ ငွက္သိုက္ဖက္သြားလို႕ ရတဲ့လမ္းေၾကာင္းရွာျပီး သြားလိုက္ေတာ့ အဲဒီ လမ္းဘက္မွာတင္ Conference on dialogue of asian civilizations ဆိုတဲ့ဆိုင္းဘုတ္ေတြကို ေတြ႕ေတာ့မွ ေၾသာ္..အာရွ ယဥ္ေက်းမႈ Carnival ပြဲကို ဒီထဲက်င္းပမွာပါလား ဆိုျပီး သတိျပဳမိပါတယ္။
ဒီပြဲကို သတင္းယူဖို႕ ဌာနက ကၽြန္မကို စာရင္းေပးထားေပမယ့္ ဘယ္ရက္ ဘယ္ေနရာ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဒီပြဲက်င္းပမယ္ဆိုတာ ကၽြန္မကို မေျပာေသးေတာ့ ကၽြန္မလည္း မသိေသးဘူးေလ။ အိုလံပစ္တာ၀ါဘက္သြားရင္း ဒီထဲမွာ အာရွ ယဥ္ေက်းမႈ Carnival ပြဲက်င္းပမယ္ဆိုတာ သိလိုက္ရေတာ့ ဘာေၾကာင့္မ်ား ဒီလို အားကစားျပိဳင္ပြဲက်င္းပခဲ့တဲ့ အိုလံပစ္တာ၀ါထဲ က်င္းပမွာလဲဆိုျပီး ေတြးေန မိပါတယ္။ ေနာက္ေန႕ေတြ မွာေတာ့ ဘာေၾကာင့္ဒီပြဲၾကီးကို ဒီထဲက်င္းပတာလည္းဆိုတာ သိခဲ့ရပါတယ္။
ေမလ (၁၅)ရက္ေန႕ မနက္ပိုင္းမွာေတာ့ အာရွယဥ္ေက်းမႈေဆြးေႏြးပြဲကို ေဘက်င္းရိွ ႏိုင္ငံေတာ္အစည္းအေ၀းစင္တာမွာ စတင္က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ႏုိင္ငံေတာ္ ဥကၠ႒ရွီက်င္႔ဖ်င္နဲ႕ တျခားႏုိင္ငံမ်ားမွ ႏုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္းမ်ား ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္တဲ့ အခမ္းအနားမို႕ လံုျခံဳေရးကေတာ့ အေတာ္ေလးကို အျပည့္ခ်ထားပါတယ္။ မီဒီယာသမားေတြအတြက္ကေတာ့ မီဒီယာစင္တာမွာ သတင္းယူဖို႕ လုပ္ေပးထားပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ဒီပြဲၾကီးကို အာရွႏိုင္ငံ အတြင္းရိွႏိုင္ငံမ်ား အခ်င္းခ်င္း ယဥ္ေက်းမႈမ်ား အျပန္အလွန္ အတုယူ ကုိးကားေရးအတြက္ ရည္ရြယ္ျပီး ေဘက်င္းမွာ အာရွအဆင့္ ပထမဆံုးအၾကိမ္ က်င္းပတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုအာရွအဆင့္ ယဥ္ေက်းမႈေဆြးေႏြးပြဲၾကီး က်င္းပဖို႕ကို လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးႏွစ္ကတည္းက သမၼတ ရွီက်င္ဖ်င္က ဂ်နီဗာျမိဳ႔ရွိ ကုလသမဂၢ ဌာနခ်ဳပ္ရုံးမွာ မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားရင္း ယဥ္ေက်းမႈ ကူးလူး ဖလွယ္မႈနဲ႔ အျပန္အလွန္ အတုယူ ကုိးကားျခင္းကုိ စဲြကုိင္ျပီး တံခါးဖြင္႔ကမၻာကုိ တည္ေထာင္ဖုိ႔ တုိက္တြန္း ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးႏွစ္က ေျပာခဲ့တဲ့ စိတ္ကူးကို အခုေတာ့ ေဘက်င္းမွာ အေကာင္အထည္ စတင္ေဖာ္ႏုိင္ခဲ့ပါျပီ။ ဖြင့္ပြဲေန႕မွာတင္ အေတာ္ကို အားထည့္ျပီး ဒီပြဲၾကီးလုပ္ခဲ့တာကို စျပီးျမင္ခဲ့ရပါတယ္။
အခုႏွစ္ အာရွယဥ္ေက်းမႈေဆြးေႏြးပြဲကိုေတာ့ “ယဥ္ေက်းမႈ ကူးလူးဖလွယ္ေရး၊ အျပန္အလွန္ အတုယူ ကုိးကားေရးနဲ႔ ကံၾကမၼာ အသုိက္အဝန္း” ဆိုတာကို ေဆာင္ပုဒ္အျဖစ္ထားျပီး အာရွနုိင္ငံ ၄၇ ႏိုင္ငံနဲ႔ တစ္ျခားေဒသႏိုင္ငံမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၀၀၀ ေက်ာ္တုိ႔ တက္ေရာက္လာၾကတာမို႕ အစည္းအေ၀းက အေတာ့္ကို စည္းကားသက္၀င္တယ္လို႕ ဆိုရပါမယ္။
ဖြင့္ပြဲေန႕မနက္ပိုင္းမွာေတာ့ သမၼတရွီက်င္ဖ်င္က မိန္႕ခြန္းေျပာပါတယ္။ သမၼတရွီက်င္ဖ်င္ ေျပာတဲ့အထဲမွာ ကၽြန္မသေဘာက်မိတာကေတာ့ “လူသားတုိ႔ဟာ အသားအေရာင္၊ ဘာသာ စကား ကြာဟခ်က္သာရွိၿပီး ယဥ္ေက်းမႈမွာ အနိမ္႔အျမင္႔၊ အေကာင္း အဆိုး ကြာဟခ်က္ လံုးဝမရွိဘူး” ဆိုတဲ့ စကားပါပဲ။ ဒီစကားကိုေတာ့ ကၽြန္မလက္ခံမိပါတယ္။ မတူကြဲျပားတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈေတြအၾကား အျပန္အလွန္နားလည္မႈကို အားသစ္ေလာင္းေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါမွသာ အျခားေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ကိုလည္း တန္းတူ သေဘာထားလက္ခံႏုိင္မွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဒီလို ကၽြန္မ ေျပာသလဲဆိုရင္ ကၽြန္မတို႕ေနထိုင္ရာ China Radio International (CRI) အိမ္ရာမွာ ပါတီလုပ္ၾကေတာ့ ႏိုင္ငံမတူ၊ ဘာသာမတူတဲ့သူေတြလာၾကပါတယ္။ အားလံုး တီးလံုးတစ္ခုဖြင့္ျပီး ကိုယ့္စိတ္ၾကိဳက္ ကၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါ ပါကစၥတန္ကလည္း ပါကစၥတန္ အက၊ တူရကီကလည္း တူရကီအကေတြ ကၾကသလို ကၽြန္မကလည္း ကိုယ့္ျမန္မာအကကို ကျပေတာ့ သူတို႕ေတြလည္း အထူးအဆန္း ၾကည့္ျပီး လက္ခုပ္တီးၾကပါတယ္။ ကိုးကြယ္ရာဘာသာမတူၾကေပမယ့္ ယဥ္ေက်းမႈခ်င္းကေတာ့ ခြဲျခားလို႕ မရဘူး ဆိုတာ တကယ့္ကို မွန္ပါတယ္။
အခုလည္း ဒီလိုပါပဲ တရုတ္ႏိုင္ငံကေနစျပီး အာရွတစ္လႊားကယဥ္ေက်းမႈေတြကို ဖြင့္ဟျပရင္း တံခါးဖြင့္ကမၻာကို ေဆာင္ရြက္ဖို႕ ဘက္ေပါင္းစံုက ၾကိဳးစားမႈက ေအာင္ျမင္တယ္လို႕ ဆိုရပါမယ္။ အာရွယဥ္ေက်းမႈေဆြးေႏြးပြဲ ဖြင့္ပြဲညမွာေတာ့ အိုလံပစ္အေဆာက္အဦးထဲမွာ အ၀တ္အစား ဆန္းဆန္း ျပားျပားေတြ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ႏိုင္ငံစံု အာရွယဥ္ေက်းမႈ Carnival ပူေပါင္းေဖ်ာ္ေျဖပြဲအခမ္းအနားၾကီးကို အိုလံပစ္ အားကစားျပိဳင္ပြဲေတြရဲ႕ဖြင့္ပဲြအခမ္းအနားက်င္းပသလို ေဖ်ာ္ေျဖပြဲၾကီး က်င္းပသြားတာ တကယ့္ကို အံ့မခန္းလို႕ ဆိုရပါမယ္။ ႏိုင္ငံအလိုက္ အကအလွေဖ်ာ္ေျဖမႈေတြပါသလို ႏိုင္ငံအလိုက္ အလွျပကားေတြနဲ႕ ေလွ်က္လွမ္းတစ္ေလ်ွာက္ ေဖ်ာ္ေျဖတင္ဆက္မႈေတြက ေတာ္ေတာ္ေလး ခမ္းနားလွ ပါတယ္။ဒီလို လူေပါင္းမ်ားစြာသံုးျပီး အာရွယဥ္ေက်းမႈေတြကို ထုတ္ေဖာ္ျပခ်င္လို႕ အိုလံပစ္တာ၀ါထဲမွာ က်င္းပတာျဖစ္ပါတယ္။
အာရွအဆင့္က်င္းပတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ပြဲၾကီးမို႕ တီဗီြကေန တိုက္ရိုက္ Live ထုတ္လႊင့္တဲ့အထိ ၾကီးက်ယ္တဲ့ေဖ်ာ္ေျဖပြဲၾကီးပါပဲ။ ဒီပြဲကို ကမၻာ႔ နာမည္အၾကီးဆုံး တင္းနား အဆုိေတာ္ၾကီး ေလးဦးထဲမွာ တစ္ဦး အပါအဝင္ျဖစ္တဲ့ အီတလီ ႏုိင္ငံသား အန္ဒရီ ပုိေစလီကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ျပီး သီခ်င္းသီဆိုခဲ့တာကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ အီတလီ ႏုိင္ငံသား အန္ဒရီ ပုိေစလီဟာဆိုရင္ အသက္ ၁၂ နွစ္ အရြယ္တုန္းက ေဘာလုံးကန္ရင္း မေတာ္တဆ ျဖစ္ရာကေန မ်က္မျမင္ တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ႔ရွာတဲ့ နာမည္ေက်ာ္ အႏုပညာရွင္ တစ္ဦးပါ။ ဒီပြဲမွာေတာ့ Nessun Dorma ကုိ သီဆုိသြားခဲ့ပါတယ္။
လာမည္႔နွစ္ဟာ တရုတ္-အီတလီ သံအဆက္အသြယ္ ထားရွိတဲ့ နွစ္ ၅၀ ျပည္႔ေျမာက္တဲ့နွစ္ ျဖစ္ျပီး အနာဂတ္မွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေတးဂီတ ေလာကသားမ်ား ပုိမုိ မ်ားျပားစြာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္နုိင္ရန္ ေမွ်ာ္လင္႔ေၾကာင္း၊ ေတးဂီတဟာ လူသား အားလုံး နားလည္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ဘာသာစကား တစ္မ်ိဳးလုိ ျဖစ္ၿပီး မတူျခားနားေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားအၾကား အျပန္အလွန္ နားလည္မႈကုိ တြန္းအားေပးႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈဟာ ကမၻာ႔ျငိမ္းခ်မ္းတည္ျငိမ္ေရးရဲ႕ အေျခခံ ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းေထာက္နဲ႕ ေတြ႔ဆုံရာမွာ အန္ဒရီ ပုိေစလီေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဒီပြဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံလည္း ပါ၀င္ခဲ့တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕ယဥ္ေက်းမႈကူးလူးဖလွယ္ေရး ဓာတ္ပံုေတြမွာေတာ့ မႏၱေလးကျမန္မာ့နန္းတြင္း အေဆာက္အအံုနဲ႕ တရုတ္ႏုိင္ငံက ေရွးေဟာင္း နန္းေတာ္ အေဆာက္အအံုကို အတူပူးတြဲယွဥ္ျပထားတာမ်ိဳး ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲၾကီး မတိုင္ခင္ ကလည္း ျမန္မာ့ရိုးရာ အကအလွကို ရိုက္ကူးထားတဲ့ တီဗီြအစီအစဥ္နဲ႕ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ တကၠသိုလ္အေၾကာင္း တီဗီြအစီ အစဥ္ကို CCTV က ထုတ္လႊင့္ခဲ့တာ ေတြ႕ရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ အခုလို globalization ၾကီးေခတ္ၾကီးမွာ စိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ရာမွာ ယဥ္ေက်းမႈအင္အားက လုိအပ္တယ္လို႕ ဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို တစ္ႏုိင္ငံက မ်က္ကြယ္ျပဳျပီး ဗိုလ္က်စိုးမိုးေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကမၻာၾကီးက ဘယ္ေတာ့မွ ျငိမ္းခ်မ္း လာမွာမဟုတ္ပါဘူး။
အာရွတုိက္ကုိ ဥပမာေျပာရမယ္ဆိုရင္ ကမၻာ႔ကုန္းေျမရဲ႕ ၃ ပံု ၁ ပံုရွိၿပီး တစ္ကမၻာလံုး လူဦးေရရဲ႕ ၃ ပံု ၂ ပံု ေနထုိင္ျပီး ႏိုင္ငံ ၄၇ ႏုိင္ငံ၊ လူမ်ိဳး ၁၀၀၀ ေက်ာ္ရွိတဲ့ တစ္ကမၻာလံုး စီးပြားေရး စုစုေပါင္းပမာဏရဲ႕ ၃ ပံု ၁ ပံုကုိ ဖန္တီးႏိုင္ခဲ႔ေပမယ့္ အာရွႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ႏုိင္ငံတခ်ိဳ႕ဟာ ဆင္းရဲမႈကို ရင္ဆုိင္ျမဲ ရင္ဆုိင္ေနရၿပီး ပိတ္ဆုိ႔မႈနဲ႕ ကင္းေဝးတဲ့ ကူးလူးဖလွယ္မႈကို အားသစ္ေလာင္းေပးဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ ေနၾက ပါတယ္။
ဒီလိုအေနအထားမွာ အာရွတုိက္အေနနဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းတည္ၿငိမ္ေရး၊ အတူစည္ပင္သာယာဝေျပာေရး၊ တံခါးဖြင္႔ ေရာေႏွာေပါင္းစပ္ေရးတုိ႔ကို အေကာင္အထည္ေဖၚဖို႕ စီးပြားေရးနဲ႕ သိပၸံနည္းပညာလုိအပ္သလို ယဥ္ေက်းမႈ အင္အားကိုလည္း လုိအပ္လွပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံနဲ႕တစ္ႏိုင္ငံ ယဥ္ေက်းမႈေတြ အျပန္အလွန္ ရုိေသေလးစားၿပီး တန္းတူညီမွ်ေရးကို စြဲကိုင္ရင္း မတူေသာယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို အျပန္အလွန္ ကူးလူး ဖလွယ္ရင္း အာရွကံၾကမၼာအသိုက္အဝန္း၊ လူသားကံၾကမၼာအသိုက္အဝန္း အတူတည္ေထာင္ဖို႕ တရုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ အာရွယဥ္ေက်းမႈ ေဆြးေႏြးပြဲကို စတင္လိုက္ပါျပီ။ မတူျခားနားတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ မ်ားဟာ ကမၻာၾကီးကုိ ပုိမုိ ေတာက္ပလာေစႏိုင္မလား။
ကမၻာေပၚမွာရိွတဲ့ ႏိုင္ငံနဲ႔ေဒသ ၂၀၀ ေက်ာ္၊ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ၂၅၀၀ ေက်ာ္နဲ႔ ဘာသာေရး ကုိးကြယ္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြၾကားမွာ မတူျခားနားတဲ႔ သမုိင္းနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေတြ၊ မတူ ျခားနားတဲ႔ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုနဲ႔ ဓေလ႔စရုိက္မ်ားဟာ မတူျခားနားတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကုိ ေမြးထုတ္ထားတာမို႕ ယဥ္ေက်းမႈအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ အတုယူ ကုိးကားမွသာ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ရွင္သန္လာျပီး အတူယွဥ္တဲြ ေနထုိင္ျခင္းကုိ တြန္းအားေပးႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွသာလည္း ယဥ္ေက်းမႈ ကူးလူးဖလွယ္ရင္း ႏိုင္ငံအသီးသီးက ျပည္သူမ်ားရဲ႕ ခ်စ္ၾကည္ေရးကုိ တုိးျမွင္႔တဲ႔ ေပါင္းကူးတံတား၊ လူသားမ်ား လူမႈေရး တုိးတက္မႈကုိ တြန္းအားေပးတဲ႔ စြမ္းအားနဲ႔ ကမၻာ႔ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေရး ေပါင္းကူးတံတား ျဖစ္လာႏုိင္မွာျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။
စုသက္မွဴး(မရမ္းကုန္း)
